طراحی مدل سبک‌های شناختی حسابرسان و ارزیابی محورهای شناسایی شده در حرفه حسابرسی

محمدی, سجاد; صالحی, اله کرم; کوه بر, محمدامین

doi:10.22099/jaa.2023.46694.2302

طراحی مدل سبک‌های شناختی حسابرسان و ارزیابی محورهای شناسایی شده در حرفه حسابرسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه حسابداری، واحد بین المللی خرمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خرمشهر، ایران

² استادیارگروه حسابداری، واحد مسجدسلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجدسلیمان، ایران

³ دانشیارگروه اقتصاد، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران

10.22099/jaa.2023.46694.2302

چکیده

از مهمترین کارکردهای حرفه حسابرسی رفتارهای حسابرسان در خصوص انجام قضاوت‌های حرفه‌ای می‌باشد که برآمده از چارچوب‌های ادراکی آنان می‌باشد و می‌تواند در کاهش سوگیری‌های ادراکی و افزایش شفافیت‌های اطلاعاتی ذینفعان مؤثر باشد. هدف این مطالعه طراحی مدل سبک‌های شناختی حسابرسان و ارزیابی محورهای شناسایی شده در حرفه حسابرسی بود. جامعه هدف در بخش کیفی ۱2 نفر از متخصصان دانشگاهی بودند که چه به لحاظ علمی و چه به لحاظ تجربی، خبره تلقی می‌شدند. نمونه‌گیری در بخش روش شناسی کیفی، نمونه‌گیری نظری و نحوه تعیین نمونه گلوله برفی بود. اما جامعه هدف در بخش کمی 20 نفر از مدیران مالی شرکت‌های بورسی بودند، که براساس تجربه‌های کاری و سطح دانش فنی و تخصصی از طریق نمونه‌گیری همگن انتخاب شدند. نتایج پژوهش در بخش کیفی از وجودِ ۳ مقوله شامل سبک شناخت شهودی حسابرسان، سبک شناخت استقرائی/اکتشافی حسابرسان، سبک شناخت تفسیری حسابرسان و ۶ مولفه شامل حواس باطنی، انتزاعی، عینی، انتقادی، عملگرایانه، تردیدگرایانه و 35 مضمون مفهومی در قالب یک مدل ۶ بعدی حکایت دارد که طی سه مرحله کدگذاری در تحلیل نظری داده بنیاد طبق رویکرد گلیزر کسب گردید. همچنین نتایج در بخش کمی نشان داد، درصد تاثیرگذاری حواس عینی نسبت به بقیه محورها بالاتر است و به عنوان مطلوب‌ترین محور سبک‌های شناختی حسابرسان انتخاب شد. نتیجه کسب شده گویایی این واقعیت است که حواس عینی به عنوان سبک شناخت استقرائی، مبتنی بر کارکردهای برآورد منطقی فرآیندها و طرح‌ریزی کار حسابرسی است که به حسابرسان کمک می‌کند در زمان قضاوت حرفه‌ای از قابلیت اطمینان بالاتر برای اظهارنظر خود استفاده نمایند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a Model of Auditors'''' Cognitive Styles and Evaluating the Axes Identified in the Auditing Profession

نویسندگان [English]

Sajjad Mohammadi ¹
Allah-Karam Salehi ²
Mohammad Amin kuhbor ³

¹ Department of Accounting, Khorramshah International Branch,Islamic Azad University, Khorramshahr,Iran

² Department of Accounting, Masjed - Soleiman Branch, Islamic Azad University, Masjed-Soleiman, Iran

³ Department of Economics, Khorramshahr university of Marine Sciences and Technology, Khorramshahr, Iran

چکیده [English]

One of the most important functions of the auditing profession is the behavior of auditors in making professional judgments that arise from their perceptual frameworks. It can be effective in reducing perceptual biases and increasing information transparency of stakeholders. The purpose of this study is designing a model of auditors' cognitive styles and evaluating the axes identified in the auditing profession. Although past studies such as (Fuller and Kaplan, 2004; Yankova, 2015 and Rembing et al., 2019) have investigated the effects of cognitive styles in the auditing profession, little research has been done in the past to integrate its dimensions in the auditing profession, and most of the studies conducted are based on standard questionnaires and non-natives with the auditing profession. Therefore, in this study, the existence of such a theoretical gap in the auditing profession, tries to provide a coherent model in this department by relying on the Grounded theory to cover the weakness of past research to develop the evaluable dimensions of this phenomenon in the auditing profession. On the other hand, the need to pay attention to cognitive styles in the auditing profession can help auditors more quickly and consciously react to the existence of contradictions in the practices of clients.

2- Research Questions

What are the themes of auditors' cognitive styles?
What are the components of auditors' cognitive styles?
What are the categories of auditors' cognitive styles?
What are the most influential axes of auditors' cognitive styles?

3- Methods
The methodology is mixed and based on the result of developmental research. In this research, interviews are used to collect data in the qualitative part, matrix checklists are used based on pairs comparison in the quantitative part. The target population in the qualitative part was 12 academic specialists who were considered experts, both scientifically and empirically. Sampling in the qualitative methodology was the snowball. The target statistical population in quantitative part is 20 managers of the listed companies who were selected based on work experience and the level of technical and specialized knowledge through homogeneous sampling. Therefore, first, through the qualitative analysis and relying on the Grounded theory, it is attempted to present the dimensions of auditors' cognitive styles in the form of a multidimensional model. After presenting the model and measuring the reliability of its dimensions through Delphi analysis, in the quantitative part, through interpretive ranking process, the research seeks to prioritize auditors' cognitive style axes.

4- Results
Research results in the qualitative part indicate the existence of 3 categories including auditors' intuitive cognition style, auditors' inductive/exploratory cognition style, auditors' interpretative cognition style and 6 components including inner, abstract, objective, critical, pragmatic, skeptical senses and 35 conceptual themes in the form of a 6-dimensional model, which was obtained during three stages of coding in the Grounded Theory analysis according to Glaser's approach. Also, the results in the quantitative section indicate that the percentage of influence of objective senses is higher than the rest of the axes and it was chosen as the most favorable axis of auditors' cognitive styles.

5- Conclusion
The results are the statement of the fact that objective senses as a style of inductive cognition is based on the functions of logical estimation of processes and planning of audit work, which helps auditors to use higher reliability for their opinion during professional judgment. These senses in auditors helps to create solutions to obtain reliable facts and through step-by-step processes, they help auditors reach functional facts and make a more informed opinion.

Keywords: Auditors' Cognitive Styles, Objective Senses, Professional Judgments, Grounded theory.

کلیدواژه‌ها [English]

Auditors'' Cognitive Styles
Objective Senses
Professional Judgments
Grounded theory

مراجع

منابع

الف. فارسی

احمدی، فضل اله.، نصیریان، خدیجه. (1387). تکنیک دلفی: ابزاری در تحقیق، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 8(1)،175-185.

اسماعیل پور، رضا. آذر، عادل، شاه محمدی، محمد. (1396). ارائه مدل ساختاری تفسیری از شاخص‌های انتخاب تأمین کننده مبتنی بر مسئولیت اجتماعی شرکت. مطالعات مدیریت صنعتی، 15(47)، 45-70.

پاشائی فشتالی، محمد.، آزادی هیر، کیهان.، وطن پرست، محمدرضا. (1400). مطالعه رابطه تیپ شخصیتی، تجربه و جنسیت با توانایی کشف تقلب حسابرس (نقش میانجی شک و تردید حرفه‌ای)، مجله پیشرفتهای حسابداری دانشگاه شیراز، 13(1) ، 67-100.

حسن زاده دیوا، سید مصطفی، بولو، قاسم. (1400). تاثیر گرایش احساسی سرمایه گذاران بر ارتباط ارزشی اطلاعات حسابداری، مجله پیشرفتهای حسابداری، 13(2) ، 97-122.

عرب‌آبادی، رحیم، بهارمقدم، مهدی، خدامی‌پور، احمد. (1400). سبک شناختی و قضاوت حسابرس: آیا سبک شناختی اثرات تاخیر بر فرآیند تعدیل باور حسابرسان را کاهش می‌دهد؟ دانش حسابرسی، ۲۱(۸۴) ،5-27.

کلالیان‌مقدم، هما، مهارتی،یعقوب، اشرفی، مجید، خوراکیان، علیرضا. (1399). شناسایی عوامل مؤثر بر تشخیص فرصت‌ها برای خلق ارزش اجتماعی در ایران: نظریه‌پردازی داده‌بنیاد با رویکرد ظاهرشونده (گلیزری)، علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، 17(1) ،87-141.

کهن‌دل، زهرا؛ دعائی، میثم؛ زمانیان‌فر، لیلا؛ کابلی، مناسادات. (1401). بررسی تأثیر سوءگیری‌های شناختی واکنش کمتر از حد، اتکا، در دسترس بودن و محافظه‌کاری بر خطای حسابرسان، پژوهش‌های راهبردی بودجه و مالی، 3(3) ، 103-135.

محمدزاده مقدم، محمدباقر؛ اسماعیل‌زاده‌مقری، علی؛ خسروی‌پور، نگار. (1401). تاثیر سوگیری شناختی حسابرسان بر هوش معنوی و سبک حسابرس، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 11(41) ، 341-355.

نعمتی‌کشتلی، رضا؛ حمیدیان، محسن؛ جعفری، سیده‌محبوبه؛ صراف، مریم. (1399). تأثیر سبک‌های شناختی حسابرسان بر ارزیابی ریسک تقلب (آزمون نظریه انرژیک گریگورک)، دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۵(۹)،۱-۳۳.

ب. انگلیسی

Assawer, E., Anis, J. (2019). Strategic foresight and auditor's cognitive contribution: The study of cognitive mapping, 6(1): 18-37.

https://doi.org/10.1504/AJFA.2019.10025895

Brown, Sh, C., Tenbrink, A, P., LaMarre, G. (2019). Performance while distracted: The effect of cognitive styles and working memory, Personality and Individual Differences, 138(1): 380-384 https://doi.org/10.1016/j.paid.2018.10.025

Chan, M. M. (1995). The moderating effects of cognitive style and regency effects on the auditor’s belief revision process. Managerial Auditing Journal, 10(9): 22-28. https://doi.org/10.1108/02686909510100869

Charmaz, K. (2011). Grounded theory methods in social justice research. The Sage Handbook of Qualitative Research, 4(3): 359-380.

Cohen, J.A. (2022). The purposeful use of Kolb’s learning styles in online learning design, Developmentand Learning in Organizations, https://doi.org/10.1108/DLO-06-2022-0111

Cools, E., & Van den Broeck, H. (2007) Development and validation of the Cognitive Style Indicator, The Journal of Psychology: Interdisciplinary and Applied, 141(4): 359-387

Eklund, A, R., Aguiar, U, N., Amacher, A. (2021). Design thinking as sensemaking: Developing a pragmatist theory of practice to (re)introduce sensibility, Journal of Product Innovation Management, 39(1): 24-43. https://doi.org/10.1111/jpim.12604

Fernández, W. D. (2004). The grounded theory method and case study data in IS research: issues and design. In Information Systems Foundations Workshop: Constructing and Criticizing, 1(1): 43-59.

Fuller, L., Kaplan, S, E. (2004). A Note about the Effect of Auditor Cognitive Style on Task Performance, Behavioral Research in Accounting, 16(1):131-143 https://doi.org/10.2308/bria.2004.16.1.131

Giancola, M., Palmiero, M., Piccardi, L., D’Amico, S. (2022). The relationships between cognitive styles and creativity: the role of field dependence-independence on visual creative production, behavioral sciences, 12(2): 212-229. https://doi.org/10.3390/bs12070212

Gigerenzer, G. (2004). Fast and frugal heuristics: The tools of bounded rationality. Blackwell handbook of judgment and decision making, 2(2): 68-80.

Glaser, B. G. (1992). Theoretical Sensitivity: Advances in the methodology of grounded theory. Mill Valley, Calif.: Sociology Press.

Glaser, B. G., & Holton, J. (2007). Remodeling grounded theory, Historical Social Research/Historische Sozialforschung. Supplement, 19(32): 47-68.

Harvey, O. J., Hunt, D. E., & Schroder, H. M. (1961). Conceptual systems and personality organization.

Henrizi, P., Himmelsbach, D., & Hunziker, S. (2021). Anchoring and adjustment effects on audit judgments: Experimental evidence from Switzerland. Journal of Applied Accounting Research, 22 (4): 598-621

Jonsen, K. and Jehn, K.A. (2009). Using triangulation to validate themes in qualitative studies, qualitative research in organizations and management, 4(2): 123-150.

https://doi.org/10.1108/17465640910978391

Kolb, A, A. (2005). Learning styles and learning spaces: Enhancing experiential learning in higher education. Acad Manag Learn Edu, 4(2):193-212

Kutschera, I. (2003). Cognitive style and decision making: Implications of intuitive and analytical information processing for decision quality.

Lundholm, R.J., Rogo, R. and Zhang, J.L. (2014), restoring the tower of Babel: How foreign firms communicate with U.S. investors. The Accounting Review, 89(4): 1453-1485

Manolis, Ch., Burns, D, J., Assudani, R., Chinta, R. (2013). Assessing experiential learning styles: A methodological reconstruction and validation of the Kolb Learning Style Inventory, Learning and Individual Differences, 23(2): 44-52.

https://doi.org/10.1016/j.lindif.2012.10.009

Noordin, N, A., Hussainey, K., Hayek, A, F. (2022). The Use of Artificial Intelligence and Audit Quality: An Analysis from the Perspectives of External Auditors in the UAE, Journal Risk Financial Management, 15(8): 339-369. https://doi.org/10.3390/jrfm15080339

Rambing, Y.C, Utami, I, & Kristianti, I. (2019), Analyzing the recency effects on long series audit information and its mitigation methods with group discussions, The Journal of Economics, Business, and Accountancy Ventura, 22(20): 202–212

Rayner, S., and R. Riding. (1997). Towards a Categorization of Cognitive Styles and learning Styles. Educational Psychology 17(1/2): 5-27.

Schroder HM, Driver M.J. & Streufert S. (1976). Human information processing: Individuals and groups functioning in complex social situations. New York: Holt. Rinehart and Winston Inc.

Simon, H. A. (2013). Administrative behavior: A study of decision-making processes in administrative organizations, 4^th edition. New York: The Free Press.

Sternberg, R. J. & E. L. Grigorenko. (1997). Are cognitive style still in style? American Psychologist 52(7), 700-712.

Vagner, B. (2022). The effect of personalized audit communication and evidence inconsistency on auditor judgments and decision-making, Managerial Auditing Journal, 37(8): 1038-1061.

https://doi.org/10.1108/MAJ-09-2020-2857

Yankova, K. (2015). The influence of information order effects and trait professional skepticism on auditors’ belief revisions: A theoretical and empirical analysis. Springer. Dissertation University of Duisburg-Essen.

Yuan, H., Lu, K., Yang, C., Hao, N. (2021). Examples facilitate divergent thinking: The effects of timing and quality, Consciousness and Cognition, 93(2): 33-51. https://doi.org/10.1016/j.concog.2021.103169