بررسی تجربی تاثیرگذاری محافظه‌کاری حسابرس در ممانعت از قیمت‌گذاری نادرست سهام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 مربی گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

بازار سرمایه از ارکان اصلی نظام اقتصادی کشورها و شرکت‌ها اجزای تشکیل دهنده آن هستند، هرگاه ارزش سهام شرکت‌های پذیرفته شده از ارزش بنیادی آن فاصله داشته باشد، قیمت‌گذاری نادرست سهام رخ داده است و از کارایی بازار کاسته خواهد شد. از این رو هدف مطالعه حاضر بررسی تجربی تاثیرگذاری محافظه‌کاری حسابرس در ممانعت از قیمت‌گذاری نادرست سهام است. جامعه آماری پژوهش، شرکت‌های بورس تهران در دوره زمانی سال‌های 1392 الی 1401 است و با استفاده از روش غربال‌گری حذف نظام‌مند تعداد 133 شرکت به عنوان نمونه نهایی پژوهش در نظر گرفته شده است. برای سنجش محافظه‌کاری حسابرس از مدلی نوین به سبک چونگ و همکاران(2003) استفاده شده است. همچنین قیمت‌گذاری نادرست سهام نیز از مدل رودرزکروپ و همکاران(2005) حاصل شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه پژوهش نشان داد که محافظه‌کاری حسابرس تاثیر معکوس بر قیمت‌گذاری نادرست سهام دارد و در واقع با افزایش میزان محافظه‌کاری حسابرسان، قیمت‌گذاری نادرست سهام کاهش خواهد یافت. حسابرسان نقش کلیدی در ارتقای سطح کیفی اطلاعات حسابداری و صورت‌های مالی داشته به گونه‌ای که می‌توانند بر هدایت بازار سرمایه و نوسانات آن به واسطه قیمت‌گذاری اشتباه سهام تاثیرگذار باشند، بنابراین محافظه‌کاری بالاتر ضمن محافظت از وجهه حسابرسان از طرفی می‌تواند ارزش سهام بازار را به ارزش بنیادی خود نزدیکتر نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Experimental study of the effectiveness of the auditor's conservatism in preventing incorrect stock pricing

نویسندگان [English]

  • Farshid Ahmadi Farsani 1
  • Aliakbar Allahyari 2
1 Department of Accounting, Payame Noor University, Tehran, Iran
2 Instructor of Accounting Department, Payam Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The capital market is one of the main pillars of the economic system of the countries and the companies are its components. If the value of the accepted companies' shares is far from its fundamental value, the incorrect pricing of the shares has occurred and the efficiency of the market will decrease. Therefore, the aim of the present study is to empirically investigate the effectiveness of the auditor's conservatism in preventing incorrect stock pricing. The statistical population of the research is the companies of Tehran Stock Exchange in the period of 2013 to 2022, and using the systematic elimination screening method, 133 companies were considered as the final sample of the research. To measure the auditor's conservatism, a new model has been used in the style of Chong et al. (2003). Also, the incorrect pricing of shares is also obtained from the model of Rotherskroop et al. (2005). The results of the research hypothesis test showed that the auditor's conservatism has the opposite effect on stock mispricing, and in fact, with the increase in auditors' conservatism, stock mispricing will decrease. Auditors have played a key role in improving the quality level of accounting information and financial statements in such a way that they can influence the direction of the capital market and its fluctuations due to the wrong pricing of stocks, so higher conservatism while protecting the image of auditors. On the other hand, it can bring the market share value closer to its fundamental value.

کلیدواژه‌ها [English]

  • stock mispricing
  • auditor conservatism
  • quality of accounting information
افالَ٘ٛی، ٖجبؼ‌.)1395(‌.تٛا‌ٖپبییٗ ؾٟبٔساضا‌ٖزض‌پطزاظـ‌اَالٖبت٘‌ٚ‌مف‌آ‌ٖزض‌لیٕتٌصاضی‌
٘بزضؾت‌ؾٟب‌ْقطوتٞ‌ب‌.زا٘فٔ‌بِی تحّیُ اٚضاق‌ثٟبزاض )ُٔبِٗبتٔ‌بِی(9‌،)30(‌.66-55‌،
ثبزآٚضٟ٘ٙسی، ‌ی٘ٛؽ؛ ‌ؾطافطاظ، ‌اِٟٝ )1397(. اضتجبٌ ‌ثیٗ ‌لیٕتٌصاضی ٘‌بزضؾت ‌ؾٟبْ ٚ‌ ٔ‌یعا‌ٖ
ؾطٔبیٌٝصاضیٞبی‌قطوت‌ثب‌تأویس‌ثط ٘‌مفٔ‌حسٚزیتٞبیٔ‌بِیٚ‌ ‌افک‌ظٔب٘ی‌ؾطٔبیٌٝصاضی‌
ؾٟبٔساضا‌.ٖزا٘فٔ‌بِی‌تحّی‌ُاٚضاق‌ثٟبزاض. 2 )37(.137-119.
ذسازایِٚ‌،ی؛ٛ٘‌ضٚظیٔ‌،حٕس)1395(‌لیٕتٌصاضی٘‌بزضؾت‌ؾٟب‌ٚ‌ْضفتبض‌ؾطٔبیٌ‌ٝصاضی‌قطوتٞ‌ب‌.
قٛاٞسی‌اظٓ٘‌طی‌ٝاضیبی‌ؾٟبٔساضا‌.ٖپیکطفتٞ‌بی‌حؿبثساضی8‌،)2(‌،نم.122-93
زا٘کٛضٞ‌،بزی؛‌ثطازضا‌ٖحؿٗظاز‌،ٜضؾ‌َٛ)1398(‌تبحیطٔ‌حبف‌ٝٓوبضی‌حؿبثطؼ‌ثط‌اضظـ‌قطوت‌.
ٞفسٕٞیٕٞ‌ٗبیفّٔ‌ی‌حؿبثساضی‌ایطا‌.ٖزا٘کٍب‌ٜپطزیؽ‌ل‌.ٓایطا.ٖ
ضؾتٕی، ٞٚبة؛ ٔحٕسی، ٟٔسی؛ وبضٌط، حبٔس. ‌)1402(. ‌تبحیطٔ‌حبفٝٓوبضی‌حؿبثطؼ‌ثطٔ‌حتٛای‌
اَالٖبتی‌ؾٛز ‌ثب ِ‌حب‌ِوطزٖ ٘‌مف‌لبثّیتٔ‌مبیؿٝ ‌اَالٖبت‌حؿبثساضی. ‌ زا٘ف‌حؿبثساضی‌
ٔبِی10‌.)4(.123-103‌،
ضحٕب٘یبٖ ‌وٛقىىی، ٖجساِطؾَٛ؛ ‌نفبض، آضٔی.ٗ ‌)1402(. ‌تبحیط ٚ‌اٌطایی ٖ‌مبیس ‌ؾطٔبیٌٝصاضاٖ ‌ثط‌
لیٕتٌصاضی٘‌بزضؾت‌ؾٟب‌ْثب‌تٛر‌ٝث٘‌ٝمف‌ویفیت‌اَالٖبتٔ‌بِیٖ‌ٚ‌س‌ْتمبض‌ٖاَالٖبتی‌زض‌
ثبظاض‌ؾطٔبی‌ٝایطا.ٖ پیکطفتٞبی‌حؿبثساضی15‌،)1(.27-1‌،
ضیٛی‌ذؿطٚقبٞی‌،ؾیسٟٔسی؛‌ظیٙبِیٔ‌،ٟسی؛‌ثطازضا‌ٖحؿٗظاز‌،ٜضؾَٛ)1401(‌تبحیطِٛٔ‌فٞٝبی‌
پیچیسٌی ‌اَالٖبتی، ّٕٖ‌یبتی ٚ‌ ‌ضاٞجطی ‌قطوتی ‌ثط ‌لیٕتٌصاضی ٘‌بزضؾت ‌ؾٟب.ْ ‌تحمیمبت‌
ٔبِی24‌،)3(.452-431‌،
ظِمی، حؿٗ؛‌ثیبت، ٔطتًی‌.)1394(٘‌.مف‌زیسٌب‌ٜحؿبثساضیٔ‌حبف‌ٝٓوبضی‌زضٔ‌سیطیت٘‌مسیٍٙی.
پػٞٚفٞ‌بی‌تزطثی‌حؿبثساضی. 5)4(.28-15‌،
فطٚغی‌،زاضیٛـ؛‌فطٚغی‌اثطیٔ‌،یخٓ؛‌وبْٕی‌،ایطد)1399(‌تبحیط‌ضیؿه‌ثطآٚضز‌ذُطٚ‌ضقىؿتٍی‌ثط‌
ٔحبف‌ٝٓوبضی‌حؿبثطؼٔ‌.ز‌ّٝزا٘ف‌حؿبثساضی11‌.)3(.97-67‌‌،
لطثب٘ی، ‌ثٟعاز؛ ‌پٛضَبٞط ‌السا،ْ ‌فطظاٝ٘؛ ‌ضٕٙٞبی ‌ضٚزپکتی، ‌فطیسٖٚ)1401( ‌تبحیط ٔ‌حبفٝٓ ‌وبضی‌
حؿبثطؼٚ‌ٚ‌رٛزٖ‌س‌ْلُٗیت‌ؾیبؾتٞبی‌التهبزی‌ثط‌ویفیت‌ؾٛز‌.لًبٚت‌ٚ‌تهٕیٌٓیطی‌
زض‌حؿبثساضی‌ٚ‌حؿبثطؾی‌.قٕبضٜ)2(.25-1‌،
وطزؾتب٘ی، ‌غالٔطیب ٚ ‌اثطاٞیٕی، ‌تٟٕیٝٙ ‌)1392(‌ثطضؾی‌ضاثُٝ ‌ثی‌ٗویفیت‌افکب ٚ‌ ‌لیٕتٌصاضی‌
10 هجله پیشزفتهای حسابداری، دوره پانشدهن، شواره دوم، پاییش و سهستاى 2041
٘بزضؾت‌الب‌ِٓتٟٗسی‌ٚ‌رطیب٘‌ٖمسی‌.تحمیمبت‌حؿبثساضی‌ٚ‌حؿبثطؾی‌،19‌،نم.53-38‌
ٔکبیری‌،ثیتب؛‌یبؾی‌،ٗأیٗ)1401(‌اضایٔ‌ٝسٖٛ‌َاٛٔ‌ُٔحط‌ثط‌لیٕتٌصاضی‌وٕتط‌اظٚ‌ال‌ٕزضٖ‌طی‌ٝ
ٞبی ‌اِٚیٝ ‌ثب ‌تبویس ‌ثط ٘‌مف‌اَالٖبت‌حؿبثساضی. ‌پػٞٚفٞ‌بی ‌تزطثی ‌حؿبثساضی، 5‌)44(‌،
نم.214-175
ٛ٘ضٚظیٔ‌،حٕس‌ٚ‌ذسازازیِٚ‌،ی‌)1395(ٞ‌عیٝٙ ٕ٘بیٙسٌی‌رطیب٘‌ٖمس‌آظاز‌ٚ‌لیٕتٌصاضی٘‌بزضؾت‌
ؾٟبْ ‌زض ‌قطوتٞبی ‌پصیطفتٝقسٜ ‌زض ‌ثٛضؼ ‌اٚضاق ‌ثٟبزاض ‌تٟطا.ٖ ‌فهّٙبٝٔ ‌پػٞٚفٞبی
حؿبثساضیٔ‌بِی )2(.100-15‌،14
ٛ٘ضٚظیٔ‌،حٕس؛‌تمی‌پٛضٌ‌یال٘ی‌،یٛؾف؛‌فطری‌،رٗفط)1397(٘‌مف‌تٗسیّی‌ؾٟبٔساض٘‌ٖٟبزی‌زض‌
ضاث‌ُٝثی‌ٗلیٕتٌصاضی٘‌بزضؾت‌ؾٟب‌ٚ‌ْؾطٔبیٌ‌ٝصاضی‌زض‌قطوتٞ‌ب‌.چک‌ٓا٘ساظ‌حؿبثساضی‌ٚ‌
ٔسیطیت‌.زٚض1‌ٜ)3(.54-43‌،
٘یى،ٛ ٞ‌ب٘یٝ؛ ‌اثطاٞیٕی، ‌ؾیسوبْٓ؛ ‌رالِی، ‌فبَٕٝ)1399( ٌ‌طایف‌احؿبؾی ‌ؾطٔبیٝ ٌ‌صاض، ٛ٘‌ؾب‌ٖ
پصیطی‌غیط‌ؾیؿتٕبتیه‌ٚ‌لیٕتٌصاضی٘‌بزضؾت‌ؾٟب‌ْزض‌قطوتٞ‌بی‌پصیطفت‌ٝقس‌ٜزض‌ثٛضؼ‌
اٚضاق‌ثٟبزاض‌تٟطا‌.ٖضاٞجطزٔ‌سیطتٔ‌بِی28‌،)3(.85-65‌،
ٚفبزاض، ٖ‌جبؼ؛ ‌زازث،ٝ ‌فب.َٕٝ )1395(. وتبة ‌رّس ‌حؿبثطؾی ‌ثط ‌اؾبؼ ‌اؾتب٘ساضزٞبی ‌حؿبثساضی‌
ایطا‌،ٖا٘تکبضات‌ویٔٛطث.
ٚلفی‌،ؾیسحؿبْ؛‌اقى‌،ٜٛآظازٜ)1400(‌ثطضؾی‌تبحیطٖ‌س‌ْتمبض‌ٖاَالٖبتی‌ثط‌لیٕتٌصاضی٘‌بزضؾت‌
ؾٟب‌ْثب‌تبویس‌ثط٘‌مف‌اضتجب‌ٌؾیبؾی‌قطوت‌.پیکطفتٞبی‌حؿبثساضی13‌،)2(.358-325‌،
قزبٖی، ٔ‌طییٝ؛ ٖجساِجبلی ُٖ‌بآثبزی، ٖجسإِزیس ٚ قیطٚا٘ی، ّٖیطیب. ‌)1399( ‌ثطضؾی ‌تأحیط‌
ٛ٘ؾب٘بت‌غیط‌ؾیؿتٕبتیه‌ثط‌لیٕتٌصاضی٘‌بزضؾت: ‌قٛاٞسی‌اظ ‌قطوتٞبی‌پصیطفتٝقسٜ ‌زض‌
ثٛضؼ‌اٚضاق‌ثٟبزاض‌تٟطا.ٖ ٘کطی‌ٝپػٞٚفٞ‌بی‌حؿبثساضیٔ‌بِی 12)4(‌.100-79‌،
ب. اوگلیسی
Aflatooni, Abbas. (2015). The low power of shareholders in processing
information and its role in incorrect pricing of company shares. Financial
Knowledge of Securities Analysis (Financial Studies), 9(30), 55-66 (In
persian).
Aiyabei, Job Cheruiyot. (2021). Effect of Financial Statement Information on
IdiosyncraticVolatilityof Stock Returnsamong Listed Firmsin Kenya.
URIhttp://localhost/xmlui/handle/123456789/5530.
Shojaei, M., Abdolbaghi Ataabadi, A., & Shirvani, A. (2021). Investigating the
بزرسی تجزبی تاثیزگذاری هحافظهکاری حسابزس در هوانعت ... 15
effect of non-systematic fluctuations on mispricing: Evidence of
Companies Listed in Tehran Stock Exchange. Financial Accounting
Research, 12(4), 79-100. doi: 10.22108/far.2020.121201.1586
Al Ani, M. K., & Chong, H. G. (2021). Interplay between Accounting
Conservatism, Auditing Conservatism and Quality of Earnings in
Oman. International Journal of Economics, Management and
Accounting, 29(1), 167–205.
Badavranhandi, Yunos; Sarafaraz, Elaheh. (2017). The relationship between
incorrect stock pricing and the amount of company investments,
emphasizing the role of financial constraints and the time horizon of
shareholders' investments. Financial Knowledge of Securities Analysis. No.
(37).119-137 (In persian).
Basu, S. (1997). The conservatism principle and the asymmetric timeliness of
earnings. Journal of Accounting and Economics, 24(1), 3–37
Beams, J. and Yan, Y.-C. (2015). "The effect of financial crisis on auditor
conservatism: US evidence", Accounting Research Journal, 28(2), 160-
171.
Cao, Z, S Chelikani, O Kilic, X Wang. (2022). Implied Volatility Spread and
Stock Mispricing- Journal of Behavioral.
https://doi.org/10.1080/15427560.2022.2085278
Chung, R., Firth, M., and Kim, J. (2003). “Auditor Conservatism and Reported
Earnings”, Accounting and Business Research. 33, 19–22
Chy, M., & Hope, O.-K. (2021). Real effects of auditor conservatism. Review of
Accounting Studies, (2)26, 730–771.
Daneshvar, Hadi; BaradaranHassanzadeh, Rasoul. (2018). The impact of
auditor's conservatism on company value. The 17th National Accounting
Conference of Iran. University of Qom campus. Iran(In persian).
Desai, N. (2016). "Impact of company level information on auditor
conservatism", Review of Accounting and Finance, 15(4). 518-532.
Elshafie, E. (2022). "The impact of reducing reporting requirements on audit
quality, auditor effort and auditor conservatism", Accounting Research
Journal, 35(6), 756-776.
Elshafie, E. (2023), "Critical audit matters: litigation, quality and conservatism",
Review of Accounting and Finance, 22(3). 294-328.
Foroughi, Dariush; Foroghi Abari, Meisam; Kazemi, Irej. (2019). The impact of
bankruptcy risk estimation on the auditor's conservatism. Journal of
Accounting knowledge. 42(5). 67-97(In persian).
Ghorbani, Behzad; Pourtaher Eghdam, Farzaneh; Rahnemay Roodeposhti,
16 هجله پیشزفتهای حسابداری، دوره پانشدهن، شواره دوم، پاییش و سهستاى 2041
Fereydon. (2022). the effect of conservatism of the auditor and the
uncertainty of economic policies on the quality of profit. Judgment And
Decision Making in Accounting and Auditing. 2(12), 1-25 (In persian).
H Shen, S Zheng, H Xiong, W Tang, J Dou(2021)Stock market mispricing and
firm innovation based on path analysis. Economic Modelling. 1(95), 330-
343.
Hall, C., Judd, J.S. & Sunder, J. (2023). Auditor conservatism, audit quality,
and real consequences for clients. Rev Account Stud 28, 689–725.
He, M., Huang, J. and Zhu, H. (2021). "Heterogeneous beliefs and idiosyncratic
volatility puzzle: evidence from China", China Finance Review
International, 11(1), 124-141.
K Miwa.(2016). Investor sentiment, stock mispricing, and long-term growth
expectations. Research in International Business and Finance. 36(5), 414-
423
Khodadadi, V, Norouzi, M. (2015). Mispricing of shares and investment
behavior of companies. Evidence from the theory of shareholder
satisfaction. Advances in Accounting, Shiraz University, 8(2), 122-93 (In
persian).
Kordestani, Gh and Ebrahimi, T. (2012). Investigating the relationship between
disclosure quality and incorrect pricing of accruals and cash flow.
Accounting and Auditing Research, 19(5). 38-53 (In persian).
Lennox, C.S., Kausar A. (2017). Estimation risk and auditor conservatism.
Review of Accounting Studies, 22(1), 185-216.
Lin, C.-J., Lin, H.-L. and Yen, A.-R. (2014). "Dual audit, audit firm
independence, and auditor conservatism", Review of Accounting and
Finance, 13(1). 65-87.
Mashaiekhi, B; Yassin, A .(2022). Presenting the model of factors affecting
pricing lower than actual in initial offerings with emphasis on the role of
accounting information. Experimental Researches of Accounting, 2(44),
175-214 (In persian).
Mehmood, W., Mohd-Rashid, R. and Ahmad, A.H. (2020). “Impact of pricing
mechanism on IPOoversubscription: evidence from Pakistan stock
exchange”, Pacific Accounting Review,32(2).1-16.
Muhammad, U., Saleem, S., Muhammad, A.u.H. and Mahmood, F. (2018).
"Stock mispricing and investment decisions: evidence from Pakistan",
Journal of Financial Reporting and Accounting, 16(4).725-741.
Niko, Haniyeh; Ebrahimi, Seyyed Kazem; Jalali, Fatemeh. (2019). Investor's
emotional tendency, unsystematic volatility and incorrect stock pricing in
بزرسی تجزبی تاثیزگذاری هحافظهکاری حسابزس در هوانعت ... 17
companies listed on Tehran Stock Exchange. Financial Management
Strategy, 28(2), 65-85. (In persian).
Norouzi, M and Khodadadi, V. (2016). Agency cost of free cash flow and
incorrect stock pricing in Firms listed on the Tehran Stock Exchange.
Financial Accounting Research Quarterly 10(2), 100-15 (In persian).
Norouzi, M; Taghipour Gilani, Y; Faraji, J. (2017). The moderating role of
institutional shareholders in the relationship between incorrect stock
pricing and investment in companies. Accounting and Management
Perspective. 1 (3), 43-54 (In persian).
Pei-Cheng, L. Suresh R. (2020). Auditors’ Liability to Lenders and Auditor
Conservatism. Management Science 66(8):3788-3798.
Quy Duong, L. (2023). "The value and growth effect in the Vietnamese stock
market: a mispricing explanation", Review of Behavioral Finance,
1(5),100-119.
Rostami, V., Mohammadi, M., & Kargar, H. (2023). The Effect of Auditor's
Conservatism on the Information Content of Profit by Considering the Role
of Comparability of Accounting Information. Financial Accounting
Knowledge, 10(4), 103-123. (In persian).
Rahmanian Koushkaki, A.R; Saffar, A. (2023). The impact of investors'
divergent opinions on the incorrect pricing of stocks with regard to the role
of financial information quality and information asymmetry in the Iranian
capital market. Advances in Accounting, Shiraz University. 15(1), 1-27(In
persian).
Razavi Khosrowshahi, S. M; Zeinali, M; Baradaran Hassanzadeh, R. (2022).
The effect of the components of information complexity, operational and
corporate management on incorrect stock pricing. Financial Research,
24(3), 431-452.(In persian).
Rhodes-Kropf, M., Robinson, D. T., Viswanathan, S. (2005). Valuation Waves
and Merger Activity: The Empirical Evidence. Journal of Financial
Economics, 77, 561–603.
Shen, F., Guo, Q., Liang, H. and Liu, Z. (2022), "Responses in divergence of
opinion to earnings announcements: evidence from American depository
receipts", International Journal of Managerial Finance, Vol. ahead-ofprint No. ahead-of-print.
Vafadar, A; Dadbeh, F. (2015). Book cover of auditing based on Iran's
accounting standards, Kyomarth Publications (In persian).
Waghfi, S. H; oshkouh, A. (2021) Investigating the effect of information
asymmetry on stock mispricing with emphasis on the role of the company's
18 هجله پیشزفتهای حسابداری، دوره پانشدهن، شواره دوم، پاییش و سهستاى 2041
political connection. Advances in Accounting, Shiraz University, 13(2),
325-358 (In persian).
X Xiong, Y Meng, NL Joseph, D Shen.(2020). Stock mispricing, hard-to-value
stocks and the influence of internet stock message boards. International
Review of Financial Analysis. 5(72)2087-2099.
Yong, O. and Albada, A.Z. (2018). “Under-pricing and listing board in
explaining heterogeneity ofopinion regarding values of Malaysian IPOs”,
Jurnal Pengurusan, 52(5), 63-72.
Zalghi, Hassan; Bayat, Morteza. (2014). The role of conservatism accounting
perspective in liquidity management. Experimental Accounting Research,
5(4), 15-28 (In persian).