شناسایی و رتبه‎بندی چالش‌های کاهش هزینه از دیدگاه مدیران و خبرگان بانک ملی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه شیراز

2 استادیار حسابداری دانشگاه شیراز

چکیده

از آنجایی که بانک‌ها نقش حساس و کلیدی را در رشد و توسعه نظام اقتصادی کشور ایفا می‌کنند، موضوع کاهش هزینه‌های بانکی همواره مورد توجه صاحب‌نظران بوده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه‌بندی چالش‌های پیش‌روی کاهش هزینه‌های عملیاتی از دیدگاه مدیران و خبرگان بانک ملی‎ و سپس ارائه رهنمود جهت کاهش این هزینه‌هاست. جامعه آماری پژوهش را 375 نفر از مدیران، معاونان و خبرگان بانک ملی در سطح کشور تشکیل می‌دهند. در این پژوهش، از ابزار پرسش‌نامه به‌منظور گردآوری اطلاعات بهره گرفته شد، سپس با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی به اولویت‌بندی چالش‌های کاهش هزینه پرداخته شد. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نیز حاکی از آن است که مهم‌ترین چالش‌های کاهش هزینه بانک ملی شامل چالش‌های مدیریتی، سازمانی، فناوری اطلاعات، عملیاتی، محیطی و مالی است. علاوه بر این، یافته‌ها حاکی از آن است که از بین چالش‌های مؤثر بر کاهش هزینه‌های عملیاتی بانک ملی، چالش‌های فناوری اطلاعات رتبه اول را کسب کرده است که بیانگر اهمیت بسیار زیاد فناوری اطلاعات در صنعت بانکداری است. رتبه‌های بعدی نیز به‌ترتیب به چالش‌های مدیریتی، سازمانی، محیطی، مالی و عملیاتی تعلق می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identification and Ranking of Cost Reduction Challenges from the Viewpoint of Bank Melli Managers and Experts Using the Fuzzy Hierarchical Analysis Method

نویسندگان [English]

  • Malek Abasi 1
  • Amin Nazemi 2
  • Zeynab Mehtari 2
1 Master of Science in Accounting, Shiraz University
2 Assistant Prof of Accounting, Shiraz University
چکیده [English]

Since banks play a sensitive and key role in the growth and development of the country's economic system, the issue of reducing banking costs has always been the focus of experts. The main goal of the current research is to identify and rank the challenges facing the reduction of operational costs from the viewpoint of Bank Melli managers and experts and then provide guidelines to reduce these costs. Also, the statistical population of the research consists of 375 managers, assistants and experts of Bank Melli in the country. In this research, the questionnaire tool was used to collect information, then the cost reduction challenges were prioritized using the fuzzy hierarchical analysis process. The results of the data analysis also indicate that the most important cost reduction challenges of Bank Melli include managerial, organizational, information technology, operational, environmental and financial challenges. In addition, the findings indicate that among the challenges affecting the reduction of operational costs of the Bank Melli, the challenges of information technology have won the first rank, which indicates the great importance of information technology in the banking industry. The next ranks are assigned to managerial, organizational, environmental, financial and operational challenges.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bank Melli
  • Fuzzy Analytical Hierarchy Process
  • Cost Reduction Challenges
  • Operational Costs
الف. فارسی
آذر، عادل و فرجی، حجت. )1395(. علم مدیریت فازی )چاپ پنجم(. تهران: مؤسسه کتاب مهربان
نشر.
آزاده، سهیال؛ اصلیزاده، احمد؛ خاکزار بفروئی، مرتضی و اعتمادی، احمدرضا. )1402(. توسعه مدل
پویای استراتژی بانک در شرایط عدم قطعیت با رویکرد پویایی شناسی سیستم )SD). راهبرد
مدیریت مالی، 11)41(، .203-226
آقایی، محمدعلی و مالاحمد، سلیم. )1388(. بررسی نگرش مدیران بانکهای خصوصی ایران نسبت
به سنجش سودآوری مشتری. پیشرفتهای حسابداری، 1)1(، .44-30
ابریشمی، حمید؛ مهرآرا، محسن و آجورلو، مریم. )1387(. بررسی کارایی هزینهای در نظام بانکی
)مطالعه موردی: بانک ملت(. پژوهشنامه اقتصادی، 8)1(، .173-197
ابطحی، سیدحسین و کاظمی، بابک. )1384(. بهرهوری: اصول، مبانی و روشهای اندازهگیری
)چاپ پنجم(. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
البرزی، محمود؛ پورزرندی، محمدابراهیم و شهریاری، مجید. )1390(. مدیریت منابع و مصارف در
بانکها با رویکرد سیستمهای پویا. مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 2)6(، .59-41
انواری رستمی، علیاصغر و رضایت، عصمت. )1386(. ارزیابی مقایسهای سودآوری اعتبارات بانکی
عقود اسالمی به روش بهایابی بر مبنای فعالیت و روش بهایابی صنعتی )مطالعه موردی: بانک
توسعه صادرات ایران(. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 14)48(، .23-42
اختیاری، مصطفی و عالم تبریز، اکبر. )1394(. بهینهسازی پرتفوی منابع و مصارف بانکها با
استفاده از برنامهریزی خطی )مطالعه موردی: بانک صادرات ایران(. چشمانداز مدیریت مالی،
.135-158 ،)12(5
تقوا، محمدرضا؛ حسینی بامکانی، سیدمجتبی و فالح الجیمی، حمیدرضا. )1392(. تأثیر فناوری
اطالعات بر عملکرد سازمانی و مزیت رقابتی. مطالعات مدیریت فناوری اطالعات، 2)5(، .1-17
حافظنیا، محمدرضا. )1385(. مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی )چاپ دوازدهم(. تهران:
انتشارات سمت.
256 مجله پیشرفتهای حسابداری، دوره پانزدهم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1402
دلانگیزان، سهراب و گلی، یونس. )1397(. بررسی رابطه رقابت و کارایی هزینه در صنعت بانکداری
ایران. اقتصاد پولی، مالی، 25)16(، .104-82
دلخواه، جلیل؛ مشبکی، اصغر؛ داناییفرد، حسن و خدادادحسینی، سیدحمید. )1390(. ارزیابی
کارایی بانکهای دولتی در مقایسه با بانکهای خصوصی ایران. چشمانداز مدیریت بازرگانی،
.93-115 ،)39(6
رستمی، ملیحه؛ آذر، عادل و دهقان نیری، محمود. )1398(. طراحی مدل پویای تحلیل هزینهها در
صنعت بانکداری. مطالعات مالی و بانکداری اسالمی، 5)13(، .1-28
زنجیرچی، سیدمحمود. )1390(. فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی )چاپ اول(. تهران: انتشارات
صانعی شهمیرزادی.
شایگانی، بیتا و داداشی، لیال. )1394(. بررسی اثر گسترش بانکداری الکترونیکی بر کاهش هزینه
بانکها. مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 4)13(، .255-231
ستایش، محمدحسین و محمدیان، محمد. )1401(. ارزشآفرینیگزارشگری شهروند شرکتی
دربانکها، پیشرفتهای حسابداری، 14)2(، .138-99
شهیدی، آمنه؛ یاوری، کاظم؛ دهقان دهنوی، محمدعلی و حیدری، حسن. )1395(. محاسبه کارایی
هزینه بانکها در ایران و ارزیابی اثر عملکرد بازاریابی بانکها بر آن. تحقیقات بازاریابی نوین،
.143-160 ،)1(6
عالیور، عزیز و شباهنگ، رضا. )1396(. حسابداری صنعتی: برنامهریزی و کنترل )ج،3 چاپ
بیستم(. تهران: انتشارات سازمان حسابرسی.
عباسنیا، رضا،. افشار، عباس،. و اشتهاردیان، احسان. )1384(. روشی نوین در ارزیابی پیش-
صالحیت پیمانکاران. مهندسی صنایع و مدیریت تولید، 16)4(، .10-1
عبداللهیپور، محمدصادق و بتشکن، محمدهاشم. )1399(. راهکارهای بازسازی مالی بانکها در
ایران. مدیریت دارایی و تأمین مالی، 8)4(، .20-1
علینژادی، بهزاد؛ سرلک، احمد و هژبرکیانی، کامبیز. )1401(. بررسی تأثیر ابزارهای دریافت و
پرداخت الکترونیکی بر کاهش هزینههای دولت و بانکها. اقتصاد مالی، 16)2(، .301-279
کارآمد، اسفندیار؛ سبزعلیپور، فرشاد و قاسمی نجفآبادی، رضا. )1400(. بررسی تأثیر گسترش
خدمات بانکداری الکترونیکی بر کاهش هزینههای عملیاتی بانک کشاورزی استان ایالم.
مطالعات مدیریت و حسابداری، 7)3(، .41-61
شناسایی و رتبهبندی چالشهای کاهش هزینه از دیدگاه مدیران و خبرگان بانک ملی ...
کمیجانی، اکبر و پوررستمی، ناهید. )1387(. تأثیر سرکوب مالی بر رشد اقتصادی )مقایسه
اقتصادهای کمتر توسعهیافته و نوظهور(. پژوهشهای اقتصادی ایران، 12)37(، .39-59
گلی، یونس و اسکندری، بیتا. )1398(. بررسی رابطه رقابت و کارایی هزینه در صنعت بانکی ایران.
پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، 27)91(، .130-115
محمدی زمان، مسعود. )1397(. طراحی درک عوامل مؤثر بر رفتار پذیرش فناوری اطالعات
)مطالعه موردی: مشتریان بانک ملی(. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسالمی واحد
صفادشت.
مزینی، امیرحسین و حضوری، علی. )1396(. ارزیابی اثر گسترش بانکداری الکترونیکی بر کاهش
هزینه عملیاتی نظام بانکی کشور )به تفکیک بانکهای خصوصی و دولتی(. سیاستهای مالی و
اقتصادی، 5)19(، .29-54
نادریفر، مهین؛ گلی، حمیده و قلجایی، فرشته. )1396(. گلوله برفی، روشی هدفمند در نمونه-
گیری تحقیقات کیفی. گامهای توسعه در آموزش پزشکی، 14)3(، .179-171
نعمتی، مهرداد و طباطبایی، سیدعلیاکبر. )1395(. تعیین عوامل مؤثر بر ناکارایی هزینه در بانکها
)مطالعه موردی: بانکهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران(. اقتصاد مالی، 10)36(، -138
.123
نمازی، فاطمه؛ کریمی، زهرا و پورمند بخشایش، طیبه. )1398(. تأثیر فناوری اطالعات بر هزینه
عملیاتی بانکهای منتخب ایران. سیاستهای مالی و اقتصادی، 7)26(، .135-161
نمازی، محمد و ناظمی، امین. )1394(. تعیین ارزیابی سودمندی اطالعات بهایابی و عوامل مؤثر در
بکارگیری سیستم بهایابی بر مبنای فعالیت از دیدگاه مدیران )مورد مطالعه: بانک کشاورزی
ایران(. پژوهشهای تجربی حسابداری، 14)15(، .127-105
نیلی، فرهاد. )1384(. مقدمهای بر ثبات مالی. فصلنامه روند، 15)45(، .55-25
ب. انگلیسی
Abbasnia, R., Afshar, A., & Eshtehardian, E. (2005). A new method in
evaluating the pre-qualification of contractors. International Journal of
Industrial Engineering & Production Management, 16(4), 1-10. (in
Persian).
Abd Karim, M. Z. (2001). Comparative bank efficiency across select ASEAN
countries. ASEAN Economic Bulletin, 18(3), 289-304.
258 مجله پیشرفتهای حسابداری، دوره پانزدهم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1402
AbdollahiPoor, M. S., & Botshekan, M. H. (2020). Solutions for financial
restructuring in Iranian banks. Journal of Asset Management and
Financing, 8(4), 1-20. (in Persian).
Abrishami, H., Mehrara, M., & Ajurlo, M. (2008). Investigating cost efficiency
in the banking system (case study: bank mellat). Journal of Economic
Research, 8(1), 173-197. (in Persian).
Abtahi, H., & Kazemi, B. (2005). Productivity: principles, foundations and
methods of measurement science (5th ed.). Tehran: Institute of Business
Studies and Research. (in Persian).
Acha, I. A. (2012). Microfinance banking in Nigeria: problems and prospects.
International Journal of Finance and Accounting, 1(5), 106-111.
Aghaei, M. A., & Mullah Ahmad, S. (2009). Investigating the attitude of Iranian
private bank managers towards measuring customer profitability. Journal
of Accounting Advances, 1(1), 30-44. (in Persian).
Alborzi, M., Poorzarandi, M. I., & Shahriari, M. (2011). Management of
resources and costs in banks with dynamic systems approach. Journal of
Financial engineering and securities management, 2(6), 41-59. (in
Persian).
Ali-Nejadi, B., Sarlak, A., & Hejabarkiani, C. (2022). Investigating the effect of
electronic payment and receiving tools on reducing the costs of the
government and banks. Journal of Financial Economics, 16(2), 279-301.
(in Persian). (in Persian).
Alivar, A., & Shabahang, R. (2017). Industrial accounting: planning and
control (Vol. 3, 20th ed.). Tehran: Publications of Audit Organization. (in
Persian).
Andries, A. M., & Sprincean, N. (2023). ESG performance and banks’ funding
costs. Finance Research Letters, 54(c), 1-21.
Angima, N. A., & Aluoch, M. O. (2023). Effect of operational costs on financial
performance of tier 1 commercial banks in Kenya. International Journal of
Social Science and Humanities Research, 11(1), 89-95.
Anvari Rostami, A. A., & Rezayat, E. (2007). Comparative evaluation of the
profitability of bank credits of islamic contracts using the activity based
valuation method and the industrial valuation method (case study: export
development bank of Iran). Journal of Accounting and auditing review,
14(48), 23-42. (in Persian).
Azadeh, S., Aslizadeh, A., Khakzar Bafruei, M., & Etemadi, A. R. (2023).
Development of a dynamic model of bank strategy in uncertainty using the
SD approach. Journal of Financial Management Strategy, 11(41), 203-226.
شناسایی و رتبهبندی چالشهای کاهش هزینه از دیدگاه مدیران و خبرگان بانک ملی ...
(in Persian). (in Persian).
Azar, A., & Faraji, H. (2016). Fuzzy management science (5th ed.). Tehran:
Mehraban Nashr Institute of Books. (in Persian).
Bessis, J. (2010). Risk management in banking (3th ed.). England: John Wiley
& Sons.
Castiglionesi, F., Li, Z., & Ma, K. (2019). Bank information sharing and
liquidity risk. WBS Finance Group Research, 264, 1-74.
Del Angizan, S., & Goli, Y. (2018). Investigating the relationship between
competition and cost efficiency in Iran's banking industry. Journal of
Monetary & finational economics, 25(16), 82-104. (in Persian).
Delkhah, J., Moshbeki, A., Danaeifard, H., & Khodadad Hosseini, H. (2011).
Evaluating the efficiency of state banks compared to private banks in iran.
Journal of Business Management Perspective, 6(39), 93-115. (in Persian).
Diener, F. (2020). Empirical evidence of a changing operating cost structure and
its impact on banks’ operating profit: the case of germany. Journal of Risk
and Financial Management, 13(10), 1-20.
Ekhtiari, M., & Alamtabriz, A. (2015). Optimizing the portfolio of banks'
resources and expenses using linear programming (case study: saderat bank
of iran). Journal of Financial Management Perspective, 5(12), 135-158. (in
Persian).
Fernandes, F., & Pinto, T. (2019). Relationship quality determinants and
outcomes in retail banking services: the role of customer experience.
Journal of Retailing and Consumer Services, 50, 30-41.
Gambacorta, L., & Mistrulli, P. E. (2004). Does bank capital affect lending
behavior?. Journal of Financial Intermediation, 13(4), 436-457.
Gerlach, J. R., Mora, N., & Uysal, P. (2018). Bank funding costs in a rising
interest rate environment. Journal of Banking & Finance, 87, 164-186.
Goli, Y., & Eskandari, B. (2019). Investigating the relationship between
competition and cost efficiency in Iran's banking industry. Quarterly
Journal of Economic Research and Policies, 27(91), 115-130. (in Persian).
Gomez-Mejia, L. R., Balkin, D. B., & Cardy, R. L. (2011). Managing human
resources (7th ed.). New Jersey: Prentice Hall.
Grant, A. E., & Meadows, J. H. (2008). Communication technology update and
fundamentals (11th ed.). New York: Focal Press.
Hafeznia, M. R. (2006). An introduction to research methods in humanities
(12th ed.). Tehran: Samt Publications. (in Persian).
Hamdan, M. N., Gharaibeh, O. Kh., Al- Quran, A. Z., & Nusairat, N. M.
(2021). The impact of information technology investment on the financial
260 مجله پیشرفتهای حسابداری، دوره پانزدهم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1402
performance of the banks. Academy of Strategic Management Journal,
20(6), 1-12.
Harrigan, P., Soutar, G., & Choudhury, M. M. (2015). Modelling CRM in a
social media age. Australasian Marketing Journal, 23(1), 27-37.
Iosifidi, M., Panopoulou, E., & Tsouman, C. (2021). Mortgage loan demand
and banks’ operational efficiency. Journal of Financial Stability, 53, 1-18.
Komaijani, A., & Poorrostami, N. (2008). The effect of financial repression on
economic growth (comparison of less developed and emerging economies).
Iranian Journal of Economic Research, 12(37), 39-59. (in Persian).
Karamad, E., Sabzalipoor, F., & Ghasemi Najafabadi, R. (2021). Investigating
the effect of the expansion of electronic banking services on the reduction
of operational costs of the agricultural bank of Ilam province. Journal of
Management Studies and Accounting, 7(3), 61-41. (in Persian).
Mai, H. (2012). IT in banks: what does it cost? high IT costs call for an eye on
efficiency. Deutsche Bank DB Research.
Mazarei, A. (2019). Iran has a slow motion banking crisis. PIIE Policy Briefs,
Washington: Peterson Institute for International Economics.
Mohammadi Zaman, M. (1397). Designing to understand the factors
influencing the behavior of information technology adoption (case study:
melli bank customers). Master's thesis, Islamic Azad University, Safadasht
Branch. (in Persian).
Mozayani, A. H., & Hozuri, A. (2017). Evaluating the effect of expanding
electronic banking on reducing the operational cost of the country's
banking system (separately between private and state banks). Quarterly
Journal of Financial and economic policies, 5(19), 29-54. (in Persian).
Mukira, A. R., Kariuki, P., & Muturi, W. (2022). Cost reduction strategies and
performance of commercial banks in Kenya. Journal of Strategic
Management, 7(1), 52-63.
Naderifar, M., Goli, H., & GHoljaei, F. (2017). Snowball, a purposeful
sampling method in qualitative research. The Strides in Development of
Medical Education Journal, 14(3), 171-179. (in Persian).
Namazi, F., Karimi, Z., & Poormand Bakshaish, T. (2019). The effect of
information technology on the operating cost of selected iranian banks.
Quarterly Journal of Financial and economic policies, 7(26), 135-161. (in
Persian).
Namazi, M., & Nazemi, A. (2015). Determining the evaluation of the usefulness
of pricing information and effective factors in using the activity based
pricing system from the point of view of managers (case study: Iran
شناسایی و رتبهبندی چالشهای کاهش هزینه از دیدگاه مدیران و خبرگان بانک ملی ...
agricultural bank). Journal of Empirical Research in Accounting, 14(15),
105-127. (in Persian).
Neamati, M., & Tabatabaei, A. A. (2016). Determining effective factors on cost
inefficiency in banks (case study: banks admitted to tehran stock
exchange). Journal of Financial Economics, 10(36), 123-138. (in Persian).
Nili, F. (2005). An introduction to financial stability. Quarterly Trends, 15(45),
25-55. (in Persian).
Noe, R. A., Hollenbeck, J. R., Gerhart, B., & Wright, P. M. (2003). Human
resource management: gaining a competitive advantage (4th ed.). Boston:
McGraw-Hill.
O'Brien, J. A., & Marakas, G. M. (2008). Management information systems (8th
ed.). Boston: McGraw-Hill.
Rostami, M., Azar, A., & Dehghan Neiri, M. (2019). Designing a dynamic cost
analysis model in the banking industry. Quarterly Studies in Banking
Management and Islamic Banking, 5(13), 1-28. (in Persian).
Setayesh, M. H. & Mohammadian, M. (2022). Value creating of banks'
corporate citizenship reporting, Journal of Accounting Advances, 14(2),
99-138. (in Persian).
Shahidi, A., Yavari, K., Dehghan Dehnavi, M. A., & Heydari, H. (2016).
Calculating the cost efficiency of banks in Iran and evaluating the effect of
banks' marketing performance on it. New Marketing Research Journal,
6(1), 143-160. (in Persian).
Shaygani, B., & Dadashi, L. (2015). Investigating the effect of expanding
electronic banking on reducing the cost of banks. Quarterly Journal of
Applied Economics Studies Iran, 4(13), 231-255. (in Persian).
Taghva, M, R., Hosseini Bamakani, M., & Fallah Lajimi, H. R. (2013). The
impact of information technology on organizational performance and
competitive advantage. Journal of Information Technology Management
Studies, 2(5), 1-17. (in Persian).
Turban, E., Leidner, D., McLean, E., & Wetherbe, J. (2008). Information
technology for management: transforming organizations in the digital
economy (6th ed.). New York: John Willy & Sons.
Wu, S. I., & Lu, C. L. (2012). The relationship between CRM, RM, and
business performance: A study of the hotel industry in Taiwan.
International Journal of Hospitality Management, 31(1), 276-285.
Yeboah, J., & Asirifi, E. (2016). Mergers and acquisitions on operational cost
efficiency of banks in Ghana: a case of ecobank and access bank.
International Journal of Business and Management, 11(6), 241-251.
262 مجله پیشرفتهای حسابداری، دوره پانزدهم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1402
Yin, H. (2021). The impact of competition and bank market regulation on
banks’ cost efficiency. Journal of Multinational Financial Management,
61(1), 1-15.
Zanjirchi, M. (2011). Fuzzy hierarchical analysis process (1th ed.). Tehran:
Sanei Shahmirzadi Publications. (in Persian)