شناسایی و رتبه‌بندی چالش‌های کاهش هزینه از دیدگاه مدیران و خبرگان بانک ملی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه شیراز

2 استادیار حسابداری دانشگاه شیراز

چکیده

از آنجایی که بانک‌ها نقش حساس و کلیدی را در رشد و توسعه نظام اقتصادی کشور ایفا می‌کنند، موضوع کاهش هزینه‌های بانکی همواره مورد توجه صاحب‌نظران بوده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه‌بندی چالش‌های پیش‌روی کاهش هزینه‌های عملیاتی از دیدگاه مدیران و خبرگان بانک ملی‎ و سپس ارائه رهنمود جهت کاهش این هزینه‌هاست. همچنین، جامعه آماری پژوهش را 375 نفر از مدیران، معاونان و خبرگان بانک ملی در سطح کشور طی دوره 1401 تشکیل می‌دهند. در این پژوهش، از ابزار پرسش‌نامه به‌منظور گردآوری اطلاعات بهره گرفته شد، سپس از طریق فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی به اولویت‌بندی چالش‌های کاهش هزینه با استفاده از نرم­افزار Fuzzy AHP پرداخته شد. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نیز حاکی از آن است که مهم‌ترین چالش‌های کاهش هزینه بانک ملی شامل چالش‌های مدیریتی، سازمانی، فناوری اطلاعات، عملیاتی، محیطی و مالی است. علاوه بر این، یافته‌ها حاکی از آن است که از بین چالش‌های مؤثر بر کاهش هزینه‌های عملیاتی بانک ملی، چالش‌های فناوری اطلاعات رتبه اول را کسب کرده است که بیانگر اهمیت بسیار زیاد فناوری اطلاعات در صنعت بانکداری است. رتبه‌های بعدی نیز به‌ترتیب به چالش‌های مدیریتی، سازمانی، محیطی، مالی و عملیاتی تعلق می‌گیرد. بدین ترتیب، با رفع چالش­های پیش­روی کاهش هزینه­های بانک ملی علاوه بر اینکه سیستم مدیریت هرینه­های بانک بهینه می­شود، سطح کارایی بانک نیز افزایش می­یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identification and Ranking of Cost Reduction Challenges from the Viewpoint of Bank Melli Managers and Experts Using the Fuzzy Hierarchical Analysis Method

نویسندگان [English]

  • Malek Abasi 1
  • Amin Nazemi 2
  • Zeynab Mehtari 2
1 Master of Science in Accounting, Shiraz University
2 Assistant Prof of Accounting, Shiraz University
چکیده [English]

Since banks play a sensitive and key role in the growth and development of the country's economic system, the issue of reducing banking costs has always been the focus of experts. The main goal of the current research is to identify and rank the challenges facing the reduction of operational costs from the viewpoint of Bank Melli managers and experts and then provide guidelines to reduce these costs. Also, the statistical population of the research consists of 375 managers, assistants and experts of Bank Melli in the country during the period of 2022. In this research, the questionnaire tool was used to collect information, then the cost reduction challenges were prioritized through the fuzzy hierarchical analysis process using Fuzzy AHP software. The results of the data analysis using SPSS26 software also indicate that the most important cost reduction challenges of Bank Melli include managerial, organizational, information technology, operational, environmental and financial challenges. In addition, the findings indicate that among the challenges affecting the reduction of operational costs of the Bank Melli, the challenges of information technology have won the first rank, which indicates the great importance of information technology in the banking industry. The next ranks are assigned to managerial, organizational, environmental, financial and operational challenges. In this way, by solving the challenges of reducing the costs of the National Bank, in addition to optimizing the bank's cost management system, the bank's efficiency level will also increase.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bank Melli
  • Fuzzy Analytical Hierarchy Process
  • Cost Reduction Challenges
  • Operational Costs
آذر، عادل و فرجی، حجت. (1395). علم مدیریت فازی (چاپ پنجم). تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر.
آزاده، سهیلا؛ اصلی­زاده، احمد؛ خاکزار بفروئی، مرتضی و اعتمادی، احمدرضا. (1402). توسعه مدل پویای استراتژی بانک در شرایط عدم قطعیت با رویکرد پویایی شناسی سیستم (SD). راهبرد مدیریت مالی، 11(41)، 226-203.
آقایی، محمدعلی و ملااحمد، سلیم. (1388). بررسی نگرش مدیران بانک­های خصوصی ایران نسبت به سنجش سودآوری مشتری. پیشرفت­های حسابداری، 1(1)، 30-44.
ابریشمی، حمید؛ مهرآرا، محسن و آجورلو، مریم. (۱387). بررسی کارایی هزینه­ای در نظام بانکی (مطالعه موردی: بانک ملت). پژوهش­نامه اقتصادی، 8(1)، 197-173.
ابطحی، سیدحسین و کاظمی، بابک. (۱۳۸۴). بهره‌وری: اصول، مبانی و روش‌های اندازه‌گیری (چاپ پنجم). تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
البرزی، محمود؛ پورزرندی، محمدابراهیم و شهریاری، مجید. (1390). مدیریت منابع و مصارف در بانک­ها با رویکرد سیستم­های پویا. مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 2(6)، 41-59.
انواری رستمی، علی­اصغر و رضایت، عصمت. (۱۳۸۶). ارزیابی مقایسه‌ای سودآوری اعتبارات بانکی عقود اسلامی به روش بهایابی بر مبنای فعالیت و روش بهایابی صنعتی (مطالعه موردی: بانک توسعه صادرات ایران). بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، ۱۴(48)، ۴۲-23.
اختیاری، مصطفی و عالم ‌تبریز، اکبر. (1394). بهینه­سازی پرتفوی منابع‌ و‌ مصارف ‌بانک­ها ‌با ‌استفاده‌ از‌ برنامه­ریزی‌ خطی (مطالعه موردی: بانک صادرات ‌ایران). چشم‌انداز ‌مدیریت ‌مالی، 5(12)، 158-135.
تقوا، محمدرضا؛ حسینی بامکانی، سیدمجتبی و فلاح لاجیمی، حمیدرضا. (۱۳۹۲). تأثیر فناوری اطلاعات بر عملکرد سازمانی و مزیت رقابتی. مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، ۲(5)، 1-17.
حافظ­نیا، محمدرضا. (۱385). مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی (چاپ دوازدهم). تهران: انتشارات سمت.
دل‌انگیزان، سهراب و گلی، یونس. (1397). بررسی رابطه رقابت و کارایی هزینه در صنعت بانکداری ایران. اقتصاد پولی، مالی، ۲۵(16)، 82-۱۰۴.
دلخواه، جلیل؛ مشبکی، اصغر؛ دانایی‌فرد، حسن و خدادادحسینی، سیدحمید. (۱۳۹۰). ارزیابی کارایی بانک‌های دولتی در مقایسه با بانک­های خصوصی ایران. چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، ۶(39)، 93-۱۱۵.
رستمی، ملیحه؛ آذر، عادل و دهقان نیری، محمود. (1398). طراحی مدل پویای تحلیل هزینه­ها در صنعت بانکداری. مطالعات مالی و بانکداری اسلامی، ۵(13)، ۲۸-1.
زنجیرچی، سیدمحمود. (۱۳۹۰). فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (چاپ اول). تهران: انتشارات صانعی شهمیرزادی.
شایگانی، بیتا و داداشی، لیلا. (1394). بررسی اثر گسترش بانکداری الکترونیکی بر کاهش هزینه بانک­ها. مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، ۴(13)، 231-۲۵۵.
ستایش، محمدحسین و محمدیان، محمد. (1401). ارزش­آفرینی‌گزارشگری ‌شهروند ‌شرکتی‌ در‌بانک­ها، پیشرفت­های حسابداری، 14(2)، 99-138.
شهیدی، آمنه؛ یاوری، کاظم؛ دهقان­ دهنوی، محمدعلی و حیدری، حسن. (۱۳۹۵). محاسبه کارایی هزینه بانک‎ها در ایران و ارزیابی اثر عملکرد بازاریابی بانک‌ها بر آن. تحقیقات بازاریابی نوین، ۶(۱)، ۱۴۳-۱۶۰.
عالی­ور، عزیز و شباهنگ، رضا. (1396). حسابداری صنعتی: برنامه‌ریزی و کنترل (ج3، چاپ بیستم). تهران: انتشارات سازمان حسابرسی.
عباس­نیا، رضا.، افشار، عباس.، و اشتهاردیان، احسان. (۱38۴). روشی نوین در ارزیابی پیش­صلاحیت پیمانکاران. مهندسی صنایع و مدیریت تولید، ۱6(4)، 1-10.
عبداللهی­پور، محمدصادق و بت­شکن، محمدهاشم. (1399). راهکارهای بازسازی مالی بانک­ها در ایران. مدیریت دارایی و تأمین مالی، 8(4)، 1-20.
علی­نژادی، بهزاد؛ سرلک، احمد و هژبرکیانی، کامبیز. (1401). بررسی تأثیر ابزارهای دریافت و پرداخت الکترونیکی بر کاهش هزینه­های­ دولت و بانک­ها. اقتصاد مالی، 16(2)، 279-301.
کارآمد، اسفندیار؛ سبزعلی‌پور، فرشاد و قاسمی نجف‌آبادی، رضا. (1400). بررسی تأثیر گسترش خدمات بانکداری الکترونیکی بر کاهش هزینه­های عملیاتی بانک کشاورزی استان ایلام. مطالعات مدیریت و حسابداری، ۷(3)، ۶۱-41.
کمیجانی، اکبر و پوررستمی، ناهید. (1387). تأثیر سرکوب مالی بر رشد اقتصادی (مقایسه اقتصادهای کمتر توسعه­یافته و نوظهور). پژوهش­های اقتصادی ایران، 12(37)، 59-39.
گلی، یونس و اسکندری، بیتا. (۱۳۹۸). بررسی رابطه رقابت و کارایی هزینه در صنعت بانکی ایران. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، ۲۷(91)، 115-۱۳۰.
محمدی زمان، مسعود. (۱۳۹۷). طراحی درک عوامل مؤثر بر رفتار پذیرش فناوری اطلاعات (مطالعه موردی: مشتریان بانک ملی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت.
مزینی، امیرحسین و حضوری، علی. (1396). ارزیابی اثر گسترش بانکداری الکترونیکی بر کاهش هزینه عملیاتی نظام بانکی کشور (به تفکیک بانک­های خصوصی و دولتی). سیاست­های مالی و اقتصادی، ۵(19)، ۵۴-29.
نادری­فر، مهین؛ گلی، حمیده و قلجایی، فرشته. (۱396). گلوله برفی، روشی هدفمند در نمونه­گیری تحقیقات کیفی. گام­های توسعه در آموزش پزشکی، 14(3)، 171-179.
نعمتی، مهرداد و طباطبایی، سیدعلی­اکبر. (۱395). تعیین عوامل مؤثر بر ناکارایی هزینه در بانک­ها (مطالعه موردی: بانک­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران). اقتصاد مالی، 10(36)، 138-123.
نمازی، فاطمه؛ کریمی، زهرا و پورمند بخشایش، طیبه. (1398). تأثیر فناوری اطلاعات بر هزینه عملیاتی بانک­های منتخب ایران. سیاست­های مالی و اقتصادی، ۷(26)، ۱۶1-135.
نمازی، محمد و ناظمی، امین. (1394). تعیین ارزیابی سودمندی اطلاعات بهایابی و عوامل مؤثر در بکارگیری سیستم بهایابی بر مبنای فعالیت از دیدگاه مدیران (مورد مطالعه: بانک کشاورزی ایران). پژوهش­های تجربی حسابداری، 14(15)، 105-127.
نیلی، فرهاد. (1384). مقدمه­ای بر ثبات مالی. فصلنامه روند، 15(45)، 25-55.