بررسی تأثیر قالب بندی و استقلال بر قضاوت حسابرسی با تعدیل‌گری تردید حرفه‌ای

اسدی, فاطمه; حسینی, سید حسین; همتی, بهرام; بنی مهد, بهمن

doi:10.22099/jaa.2024.48267.2367

بررسی تأثیر قالب بندی و استقلال بر قضاوت حسابرسی با تعدیل‌گری تردید حرفه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

² استادیار گروه حسابداری، واحد کرج،دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

³ دانشیار گروه حسابداری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی،کرج، ایران

10.22099/jaa.2024.48267.2367

چکیده

سوگیری‌ها می‌توانند در قضاوت حسابرسی، آثار مخربی به همراه داشته باشند. سوگیری قالب‌بندی یکی از انواع سوگیری‌های شناختی است که می‌تواند بر کیفیت قضاوت حسابرسی تأثیرگذار باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر قالب‌بندی و استقلال بر کیفیت قضاوت حسابرسی است. همچنین، در این پژوهش از تردید حرفه‌ای به‌عنوان متغیر تعدیل‌‌گر استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، حسابرسان مؤسسات خصوصی و سازمان حسابرسی هستند. این پژوهش، یک نوع تحقیق رفتاری است و هدف آن کاربردی می‌باشد. به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی/پیمایشی است. نمونه آماری به‌صورت تصادفی به تعداد ۴۲۰ نفر و مربوط به سال ۱۴۰۰ است. گردآوری داده‌ها از طریق ابزار پرسشنامه صورت گرفته و تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری و نرم‌افزار اس پی اس اس، صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، قالب‌بندی بر کیفیت قضاوت حسابرسی تأثیر منفی و معناداری دارد و تأثیر استقلال بر کیفیت قضاوت حسابرسی مثبت و معنادار است. همچنین، تردید حرفه‌ای به‌عنوان متغیر تعدیل‌گر، می‌تواند ارتباط بین متغیرهای قالب‌بندی و استقلال را با قضاوت حسابرسی تعدیل کند. اهمیت یافته‌های پژوهش حاضر در این است‌که، جامعه حسابرسان از آثار منفی و مخرب سوگیری قالب‌بندی بر قضاوت حسابرسی، آگاهی می‌یابند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

حسابرسی،مالی،حسابداری مالیاتی،حسابداری بخش عمومی،حسابداری مالی،حسابداری مدیریت،حسابرسی،حسابداری مالی،سیستم های اطلاعاتی حسابداری،آموزش حسابداری،حسابرسی،پزوهش های حسابداری،پزوهش در حسابداری،

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Framing and Independence on Audit Judgment With Professional Skepticism as a Moderating Variable

نویسندگان [English]

fatemeh asadi ¹
Seyyed Hossein Hosseini ²
Bahram Hemmati ²
Bahman Banimahd ³

¹ Ph.D. Student of Accounting, Karaj Branch, Islamic Azad University, karaj, Iran

² Assistant Professor of Accounting, Karaj Branch, Islamic Azad University, karaj, Iran

³ Associate Professor of Accounting, Karaj Branch, Islamic Azad University, karaj, Iran

چکیده [English]

Biases can have destructive effects in audit judgment. Framing bias is one of the types of cognitive biases that can affect the quality of audit judgment. The main purpose of this research is to investigate the effect of Framing and independence on audit judgment. Also, Professional skepticism has been used as a moderating variable in this research.The statistical population of this research is auditors working in public and private auditing institutions. This research is a type of behavioral research. From the objective point of view, it is practical and in terms of nature and method, it is descriptive-survey.The random statistical sample is 420 people and related to the year 2021. A questionnaire was used to collect data and structural equation system and SPSS were used to analyze the research data. The results of the research show that Framing has a negative and significant effect on audit judgment, and the effect of independence on audit judgment is positive and significant. Also, professional skepticism as a moderating variable can moderate the relationship between variables of framing and independence with audit judgment. The importance of the findings of the present study is that, auditors become aware of the negative and destructive effects of framing bias on audit judgment.

کلیدواژه‌ها [English]

audit judgment
bias
framing
independence
professional skepticism

مراجع

آقامحمدی، شهرزاد؛ آقایی چادگانی، آرزو. (1402). تاثیر پیچیدگی‌کار، رتبه شغلی حسابرس و پذیرش رفتار ناکارآمد بر قضاوت حسابرسی: نقش تعدیل‌گر استقلال، پژوهش‌های مالی و رفتاری در حسابداری، 1(8)،92-۷7 .

ابراهیمی، ابراهیم؛ اسماعیل‌‌زاده، حجت. (۱۳۹۴). سوگیری‌های شناختی در قضاوت حرفه‌ای حسابرسی، مطالعات حسابداری و حسابرسی، ۴(۱۳)، 87-74 .

اعتمادی عیدگاهی، سارا؛ اقبالی‌مقدم، محمدرضا؛ ناجی‌امیرنژاد، المیرا. (۱۳۹۷). حسابرسان خوب و قضاوت‌های بد: نقش سوگیری و تعصب، ماهنامه پژوهش‌های مدیریت و حسابداری، شماره چهل‌وچهار، 25-49.

بادپا، بهروز؛ پور‌‌حیدری، امید؛ خدامی‌پور، احمد. (1398). بررسی تأثیر رهبری دگرگون‌ساز صاحب‌کار بر قضاوت حسابرس و نقش میانجی آشنایی با صاحب‌کار، مجله پیشرفت‌های حسابداری دانشگاه شیراز, 11(1), 67-29.

تجویدی، الناز؛ محمدی، سحر. (1399). بررسی نقش اطلاعات حسابداری مدیریت در سیستم کنترل مدیریت در شرکت‌های بزرگ تولیدی در ایران، نشریه علمی حسابداری مدیریت، 13(46)، 16-1.

خوش طینت، محسن؛ بستانیان، جواد. (1386). قضاوت حرفه‌ای در حسابرسی. مطالعات تجربی حسابداری مالی, 5(18), 57-25.

داوری، علی؛ رضازاده، آرش. (1393). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار Pls Smart، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.

دریائی، عباسعلی؛ عزیزی، اکرم. (۱۳۹۷). رابطه اخلاق، تجربه و صلاحیت حرفه‌ای حسابرسان با کیفیت حسابرسی (با توجه به نقش تعدیل‌کننده شک و تردید حرفه‌ای)، دانش حسابداری مالی، ۵(۱)، ۹۹-۷۹.

رؤیایی، رمضانعلی؛ محمدی، مهدی. (۱401). اخلاق و حرفه‌ای‌گرایی در حسابداری. تهران: کتابخانه فرهنگ.

رنجبریان، لیلا؛ رضایی، نادر؛ عبدی، رسول؛ پاک‌مرام، عسگر. (1399). نقش تعدیل‌کنندگی شک و تردید حرفه‌ای در مدل قضاوت حرفه‌ای حسابرس، نشریه جامعه‌شناسی, 3(4), 1636-1621.

سادات‌غفاری، منصوره؛ عزیز‌محمدی، زهرا؛ قاسمی‌زاده سراب، حسین. (1399). تأثیر درک اصول اخلاقی و استقلال بر قضاوت اخلاقی با تاکید بر نقش مداخله ارزش شخصی حسابرسان، چشم‌انداز حسابدرای و مدیریت، 3(22), 59-46.

علیمرادی، عباس. (1396). مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار Amos (چاپ 2)، تهران: انتشارات فدک ایساتیس.

عزیزی، یوسف؛ سپهری، پطرو؛ ایمان‌زاده، پیمان. (۱۴۰۱). تأثیر توانایی‌های شناختی _ رفتاری حسابرسان بر پذیرش ریسک حسابرسی، فصلنامه علمی اقتصاد و بانکداری اسلامی، ۱۱(۴۰)، ۳۵۳-۳۳۷.

کریمی، زهرا؛ یعقوب‌نژاد، احمد؛ صمدی‌لرگانی، محمود؛ پورعلی‌لاکلایه، محمدرضا. (۱۴۰۰). ارزیابی تأثیرسوگیر‌ی‌های روانشناختی فردی و ابعاد شخصیتی حسابرسان بر کیفیت حسابرسی، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 13(۵۲)، 52-23.

کشفی، عبدالرسول. (1387). بررسی و نقد نظریه رفتارگرایی فلسفی، پژوهش‌های فلسفی - کلامی، 9(4 )، 46-27.

منتی، وحید؛ ساسانیان، امیرحسین. (1401). مهارت‌ها، تاثیرگذاری و کارآمدی حسابداران مدیریت، مجله پیشرفت‌های حسابداری دانشگاه شیراز، 14(1)،311- 343.

نمازی، محمد؛ ممتازیان، علیرضا. (۱۴۰۱). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر قضاوت حرفه‌ای و تصمیم‌گیری حسابرسان، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، ۱۱(۴۳)، 207-189.

نوری‌فرد، یداله؛ فیض‌پور اقدم، حیدر. (۱۳۹۱). اثر خدمات غیر حسابرسی مؤسسات حسابرسی، بر نوع گزارش حسابرس، فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، ۱(۲)، 13-1.

هومن، حیدرعلی. (1387). مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل(چاپ دوم)، تهران: انتشارات سمت.

هومن، حیدرعلی. (1397). مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل(چاپ هشتم)، تهران: انتشارات سمت.