مفهوم‌پردازی و ارائه الگوی عوامل قومیتی مؤثر بر کارکرد حسابداری در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری،واحد مرند،دانشگاه آزاد اسلامی،مرند،ایران

2 دانشیار گروه حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.

3 استادیار گروه حسابداری ، دانشکده مدیریت حسابداری ، واحد صوفیان . دانشگاه آزاد اسلامی .صوفیان، ایران

4 استادیار گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی مفهومی عوامل قومیتی مؤثر بر کارکردهای حسابداری در شرایط محیطی ایران می‌باشد. این پژوهش از لحاظ روش‌شناسی جزو پژوهش‌های کیفی با رویکرد مبتنی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد می‌باشد، جامعه آماری شامل خبرگان صاحب‌نظر در زمینه مبانی تئوریک و عملی حسابداری؛ شامل اساتید حسابداری و مدیریت، حسابداران رسمی می‌باشد که با توجه به هدف پژوهش، از روش نمونه‌گیری گلوله برفی برای مصاحبه انتخاب شده است. پس از کسب نظر خبرگان از طریق 18 مصاحبه نیمه ساختاریافته طی سال‌های 1400- 1401 الگوی مفهومی کارکردهای حسابداری شامل شرایط علّی، بستر و زمینه (ساختار)، مداخله‌گر، پدیده محوری، راهبردها و همچنین پیامدهای آن‌ها ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان داد با توجه به هدف تعیین‌شده، از آنجا که حسابداری به عنوان دانشی اجتماعی مطرح است لذا کارکرد اصلی این علم می‌تواند پاسخگویی و پاسخ‌خواهی باشد و در نتیجه با توجه به راهبردهای مطرح شده در مدل مفهومی بایستی آموزش لازم در جامعه شامل محیط دانشگاهی و محیط اجتماعی به عامه مردم در راستای نیازهای عمومی به بهترین کیفیت ممکن ارائه گردد. همچنین شفافیت از طریق سیستم حسابداری می‌تواند به عنوان راهبرد اصلی تحقق پاسخگویی مطرح شود. از طرفی طبق یافته های کمی پژوهش، عوامل فردی مانند؛ عدالت خواهی مطابق با دین و مذهب و ... می تواند عامل اساسی در توجه به قومیت گرایی باشد که پیامدهای عدالت اجتماعی نتیجه این مهم خواهد بود که در این مهم سبقه تاریخی اقوام و فرهنگ پاسخگویی و پاسخ خواهی آنها می تواند بستر و زمینه لازم را ایجاد نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Conceptualizing and Presenting the Model of Eethnic Factors Affecting Accounting Function in Iran

نویسندگان [English]

  • SEYYED JABER MIRNIYA 1
  • Heydar Mohammadzadeh Salteh 2
  • yaghoub aghdam mazraeh 3
  • Rasoul ABDI 4
1 Accounting, Islamic Azad University Marand Iran
2 Departmen of Accounting, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran.
3 assistant professor.department of accounting.sofyan branch.islamic azad university .sofyan.iran
4 Assistant Professor in Accounting, Islamic Azad university of Bonab Branch, Bonab, Iran
چکیده [English]

The aim of the current research is to provide a conceptual model of ethnic factors affecting accounting functions in the environmental conditions of Iran. In terms of methodology, this research is one of the qualitative researches with an approach based on foundation data theorizing, the statistical population includes experts in the field of theoretical and practical accounting basics; It includes accounting and management professors, certified accountants, who were selected for the interview according to the purpose of the research, using the snowball sampling method. After obtaining expert opinions through 18 semi-structured interviews during 2021-2022, the conceptual model of accounting functions including causal conditions, background and context , intervener, central phenomenon, strategies and their consequences has been presented. The results of the research showed that according to the set goal, since accounting is considered as a social science, therefore the main function of this science can be accountability and response, and as a result, according to the strategies proposed in the conceptual model, the necessary education in the society, including the academic environment, should be provided. And the social environment should be provided to the general public in the best possible quality in line with public needs. Also, transparency through the accounting system can be proposed as the main strategy to realize accountability. individual factors such as; Seeking justice in accordance with religion and... can be a fundamental factor in paying attention to ethnics, and the consequences of social justice will be the result of this.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Accounting Functions
  • Ethnic Factors
  • Conceptualization of Ethnicity in Accounting
  • Model of Accounting Functions
  • Grounded Theory
الف. فارسی
ابراهیمی کردلر، علی و مقدس پور، هنگامه. )1393(. تبیین وضعیت حسابداری مدیریت در ایران.
فصلنامه حسابداری مدیریت، 7 )23(، .83-57
اقدم مزرعه، یعقوب؛ نیکومرام، هاشم و بنی مهد، بهمن. )1396(. دموکراسی و توسعه حسابداری.
فصلنامه علمی و پژوهشی حسابداری مدیریت، 10 )32(، .80-71
اکبرپور، مجتبی؛ فخاری، حسین و کامیابی، یحیی. )1398(. اثر میانجی محافظهکاری حسابرسان بر
رابطه بین قومیت و تفسیر گزارههای مبتنی بر احتمال در استانداردهای پذیرفته شده
حسابداری. فصلنامه حسابداری مالی، 11 )41(، .22-1
اعتمادی، حسین و توکلی محمدی، محمد. )1384(. عوامل محیطی مؤثر بر توسعه حسابداری در
ایران. فصلنامه دانشور رفتار، 12 )14(، .34-21
آقائی ، محمدعلی؛ رضازاده، جواد و بیات، مرتضی. )1400(. تأثیر فرهنگ بر تحریفات حسابداری.
فصلنامه پیشرفتهای حسابداری، 13 )1(، .1-29
بازرگان، عباس. )1391(. مقدمهای بر روش تحقیق کیفی و آمیخته. انتشارات دیدار.
بهرام زهی، رحمن بخش؛ حاجیها، زهره و ستوده، رضا. )1402(. شناسایی و رتبهبندی تأثیر
حسابداری بر عوامل اجتماعی. پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، 59 )1(، .54-29
پیرایش، رضا و بیات، زهره. )1395(. کارکردهای حسابداری مدیریت در محیط ناب، چهارمین
کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و حسابداری،تبریز/518215،doc/com.civilica://https
حیدری، قنبر؛ نیکومرام، هاشم؛ بنی مهد، بهمن و وکیلی فرد، حمیدرضا. )1401(. تبیین دیدگاه
مبادله اجتماعی در گرایش به افشای تخلفهای حسابداری در سایه صفات پنهان شخصیت
نظارتکنندگان مالی. فصلنامه پیشرفتهای حسابداری، 14 )1(، .36-1
خوشطینت، محسن. )1382(. گزارشگری مالی بینالمللی نظام حسابداری و گزارشگری مالی در
جمهوری خلق چین، مجله حسابدار، 17 )155(، .61-57
داداش زاده، قادر؛ محمدزاده سالطه، حیدر؛ حجازی، رضوان و تقی زاده، هوشنگ. )1398(.
چالشهای ایمنسازی گزارشگری مالی در ایران: رویکرد نظریهپردازی زمینه بنیان. فصلنامه
دانش حسابداری مالی، 6 )4(، .204-179
داناییفرد، حسن و مظفری، زینب. )1387(. ارتقاء روایی و پایایی در پژوهشهای کیفی مدیریتی:
352 مجله پیشرفتهای حسابداری، دوره پانزدهم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1402
تأملی بر استراتژیهای ممیزی پژوهشی، فصلنامه پژوهشهای مدیریت، 1 )1(، .162-131
دیانتی دیلمی، زهرا. )1399(. الگوی عوامل مؤثر بر بالندگی حسابداری در ایران. فصلنامه دانش
حسابداری و حسابرسی مدیریت، 9 )36(، .358-323
شمسالدینی، سید محمدمهدی؛ فراهانی فرد، سعید؛ تقی پوریانی گیالنی، یوسف و بهرامی،
محبوبه. )1397(. کارکردهای حسابداری در جنبههای مالی سیاستهای اقتصاد مقاومتی از
منظر خبرگان دانشگاهی. دوفصلنامه پژوهشهای اقتصاد مقاومتی، 3 )6(، .104-83
صیدی، حجت اهلل. )1393(. اقتصاد مقاومتی و چالشهای حسابداری، همایش ملی حسابداران،
دانشگاه الزهرا.
علیجانی، محمود؛ قلی پور سلیمانی، علی؛ رحمتی غفرانی، یلدا و شاهرودی، کامبیز. )1398(. نقش
قومیت در رفتار خرید گردشگران اصفهانی. ماهنامه جامعهشناسی سیاسی ایران، 2 )4(،
.2603-2633
فکوهی، ناصر. )1379(. توسعه سیاسی. نشر قطره.
علی محمدی، ایروانلو؛ شاکری خوئی، احسان و ظهیری، صمد. )1398(. جهانی شدن و مسئله
قومیتها در ایران )دوره جمهوری اسالمی ایران(. فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی،
.90-104 ،)40(
نریمانی، امیررضا؛ واعظی، رضا؛ الوانی، سید مهدی و قربانی زاده وجه اله. )1396(. شناسایی عوامل
و موانع برونسازمانی دانشگاه در تجاریسازی پژوهشهای علوم انسانی. فصلنامه فرایند
مدیریت و توسعه، 30 )1(، .110-81
نمازی، محمد و تاک، فاطمه. )1392(. واکاوی الواح گلی استحکامات تخت جمشید با تمرکز بر
شیوه حسابداری و دفترداری، فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی20،)4(، -113
.134
نمازی، محمد و شمسالدینی، کاظم. )1386(. بررسی ارتباط فرهنگ و نظریه نمایندگی. ماهنامه
حسابدار، شماره ،183 .19-7
یاراحمدی، تورج. )1381(. هویت اجتماعی، تألیف ریچارددین جنکینز، انتشارات شیرازه.
ب. انگلیسی
Aghaei, Mohammad Ali; Rezazadeh, Javad and Bayat, Morteza. (2021).
Investigaimg the impact of culture on accounting distortions. Journal of
Accounting Advances, 13(1), 1-29. (In Persian)
مفهومپردازی و ارائه الگوی عوامل قومیتی مؤثر بر کارکرد حسابداری در ایران 353
Aghdam mazraeh, Yaghoub; Nikoomram, Hashem and Bani Mahd, Bahman.
(2016). Democracy and accounting development. Management Accounting
Quarterly, 11 (32), 71-80. (In Persian)
Akbarpour, Mojtaba; Fakhari, Hossein and kamyabi, Yahya. (2018).
Determining intermediary effect of auditors' conservatism on the
relationship between ethnicity and the interpretation of probabilistic
propositions in accepted accounting standards. Financial Accounting
Quarterly, 11(41), 1-22. (In Persian)
Alijani, Mahmoud; Gholipour Soleimani, Ali; Rahmati Ghofrani, Yalda and
Shahroudi, Kambyz. (2018). The role of ethnicity in the buying behavior of
Isfahani tourists. Iranian Political Sociology Monthly, 2 (4), 2603-2633.
(In Persian)
Ali Mohammadi, Yerevan; Shakri Khoi, Ehsan and Zahiri, Samad. (2018).
Globalization and the issue of ethnicities in Iran (period of the Islamic
Republic of Iran). Political and International Research Quarterly, (40), 90-
104. (In Persian)
Annisette, M., and U.V. Trivedi. (2013). Globalization, paradox and the (UN)
making of identities: immigrant chartered accountants of India in Canada,
Accounting, Organizations and Society 38 (1): 1-29.
Armstrong, M. B. (1993). Ethics and professionalism in accounting education: a
sample cours, Journal of Accounting Education, 11 (1): 77-92.
Bahram Zehi, Rahman, Bakhsh; Hajiha, Zohreh and Sotoudeh, Reza. (2023).
Identify and rank the impact of accounting on social factors. The Financial
Accounting and Auditing Research, 59(1), 29-54. (In Persian)
Bazargan, Abbas. (2011). An introduction to qualitative and mixed research
methods. Didar Publications. (In Persian)
Bloomfield, Robert J. (2008). Accounting as the language of business,
Accounting Horizons, 22 (4): 433–436
Bonner, E.S. (2008). Judgment and decision making in accounting, Amazon
publisher. 2th edition
Cerne K . (2009). Influential factors of country’s accounting system
development, Pregledni rad review, UDK1, 22 (2): 675-71.
Choi, D.S.F., Mueller, G.G. (1992). International Accounting, (New Jersey:
Prentice– Hall).
Dadashzadeh, Qader; Mohammadzadeh Salta, Heydar; Hajiha, Rezvan and
Taghizadeh, Houshang. (2020). Identifying the Challenges of Financial
Reporting Immunization in Iran. Financial Accounting Knowledge, 6(4),
179-204. (In Persian)
354 مجله پیشرفتهای حسابداری، دوره پانزدهم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1402
Danaeifard, Hassan and Mozafari, Zainab. (2008). Enhancing Validity and
Reliability in Qualitative Management Research: A Reflection on Research
Audit Strategies, Management Research Quarterly, 1 (1), 131-162. (In
Persian)
Davlembayeva, D., Papagiannidis, S., & Alamanos, E. (2019). Reciprocity and
social exchange in the sharing economy. 18th Conference on e-Business, eServices and e-Society: Trondheim Norway.
Diyanty Deylami, Zahra. (2019). The pattern of factors affecting the growth of
accounting in Iran. Journal of Management Accounting and Auditing
Knowledge, 9(36), 323-358. (In Persian)
Duska. R. f & Duska BS. (2003). Accounting Ethics. Eight published. Blackwell
Publishing. India. pp: 5-25
Ebrahimi Kordelr, Ali and Maghadaspour, Hengameh. (2014). The presentation
of the current satanding of management accounting in Iran. Management
Accounting Quarterly, 7(23), 57-83.(In Persian)
Elbayoumi, A.F., Awadallah, E.A., & Basuony, M.A.K. (2019). Development
of accounting and auditing in egypt: origin, growth, practice and influential
factors. The Journal of Developing Areas . 53 (2): 205-220.
Etamadi, Hossein and Tavakoli Mohammadi, Mohammad. (2005).
Environmental factors affecting the development of accounting in Iran.
Daneshvar Behavior two Quarterly, 12 (14), 21-34. (In Persian)
Fakuhi, Naser. (1379). political developement. ghatreh publication. (In Persian)
HassabElnaby, H. R., Epps, R. W., & Said, A. A. (2003). The impact of
environmental factors on accounting development: an Egyptian
longitudinal study. Critical Perspectives on Accounting, 14 (3): 273–292
Heydari, Qanbar; Nikoomram, Hashem; Banimahd, Bahman and Vakilifard,
Hamidreza. (2022). Explain the perspective of social exchange in the
willingness to whistleblowing of accounting misconducts in the shadow of
dark personality traits of financial monitors. Journal of Accounting
Advances, 14(1), 1-36. (In Persian)
Ghattas, P., Soobaroyen, T., & Marnet, O. (2020). Charting the development of
the Egyptian accounting profession (1946–2016): An analysis of the State
Profession dynamics. Critical Perspectives on Accounting, 78(1):102-119.
Jeffrey G. Reitz, Emily Laxer, Patrick Simon.(2022). National cultural frames
and muslims’ economic incorporation: A comparison of france and canada.
International Migration Review, Online First,
10.1177/01979183211035725.
Khoshtenat, Mohsen. (2003). International financial reporting accounting
مفهومپردازی و ارائه الگوی عوامل قومیتی مؤثر بر کارکرد حسابداری در ایران 355
system and financial reporting in the People's Republic of China,
Accountant Journal, 17(155), 57-61. (In Persian)
Narimani, Amirreza; Vaezi, Reza; Alwani, Seyyed Mehdi and Ghorbanzadeh
Vajelah. (2016). Identifying external university factors and obstacles in the
commercialization of humanities research. Management and Development
Process Quarterly, 30(1), 81-110. (In Persian)
Namazi, Mohammad and Shams edini, Kazem. (2008). Investigating the
relationship between culture and representation theory. Accountant
Monthly, No. 183, 19-7. (In Persian)
Namazi, Mohammad and Tak, Fatemeh. (2012). Analyzing Persepolis
Fortification Tablets with Focusing on Accounting and Bookkeeping
Methods, Accounting and Auditing Quarterly, 20(4), 113-134.
Pirayesh, Reza and Bayat, Zohreh. (2015). Accounting functions of
management in lean environment, the fourth national conference of
management, economy and accounting, Tabriz,
https://civilica.com/doc/518215. (In Persian)
Riahi, O and Khoufi, W. (2015). The role of the econom-ic and behavioral
circumstances in the IAS/IFRS’s adoption:the case of developing
countries, International Journal of Accounting and Economics Studies, 3
(1): 69-77
Saudagaran, S.M., (2004), International Accounting: A User Perspective,
(Australia: Thomson South – Western), 36 (1): 117-119
Shamsedini, Seyyed Mohammad Mehdi; Farahani Fard, Saeed; Taghipuriani
Gilani, Youssef and Bahrami, Mahbubeh. (2017). Accounting functions in
the financial aspects of resistance economy policies from the perspective of
academic experts. Researches of Resistance Economy, 3 (6), 83-104. (In
Persian)
Shireav, E., and D. Levy, (2001). Introduction to cross-cultural psychology:
critical thinking and contemporary applications, Boston: Allyn & Bacon.
seydi, Hojjatullah. (2013). Resistance economy and accounting challenges,
National Conference of Accountants, Al-Zahra University. (In Persian)
Yar Ahmadi, Toraj. (2001). Social Identity, written by Richard Dean Jenkins,
Shirazeh Publications. (In Persian)