مفهوم‌پردازی و ارائه الگوی عوامل قومیتی مؤثر بر کارکرد حسابداری در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری،واحد مرند،دانشگاه آزاد اسلامی،مرند،ایران

2 دانشیار گروه حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.

3 استادیار گروه حسابداری ، دانشکده مدیریت حسابداری ، واحد صوفیان . دانشگاه آزاد اسلامی .صوفیان، ایران

4 استادیار گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر مفهوم‌پردازی و ارائه الگوی عوامل قومیتی مؤثر بر کارکردهای حسابداری در شرایط محیطی ایران می‌باشد. این پژوهش از لحاظ روش‌شناسی جزو پژوهش‌های کیفی با رویکرد مبتنی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد می‌باشد، جامعه آماری شامل خبرگان صاحب‌نظر در زمینه مبانی تئوریک و عملی حسابداری؛ شامل اعضای هیأت علمی دانشگاه در رشته‌های حسابداری، جامعه‌شناسی و مدیریت می‌باشد که با توجه به هدف پژوهش، از روش نمونه‌گیری گلوله برفی برای مصاحبه انتخاب شده است. پس از کسب نظر خبرگان از طریق 18 مصاحبه نیمه ساختاریافته طی سال‌های 1400- 1401 الگوی مفهومی کارکردهای حسابداری شامل شرایط علّی، بستر و زمینه (ساختار)، مداخله‌گر، پدیده محوری، راهبردها و همچنین پیامدهای آن‌ها ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان داد با توجه به هدف تعیین‌شده، از آنجا که حسابداری به‌عنوان دانشی اجتماعی مطرح است لذا کارکرد اصلی این علم می‌تواند پاسخگویی و پاسخ‌خواهی باشد و در نتیجه با توجه به راهبردهای مطرح شده در مدل مفهومی بایستی آموزش لازم در جامعه شامل محیط دانشگاهی و محیط اجتماعی به عامه مردم در راستای نیازهای عمومی به بهترین کیفیت ممکن ارائه گردد. همچنین شفافیت از طریق سیستم حسابداری می‌تواند  به‌عنوان راهبرد اصلی تحقق پاسخگویی مطرح شود. از طرفی طبق یافته‌های کمی پژوهش (رویکرد تاپسیس)، عوامل فردی مانند؛ عدالت‌خواهی مطابق با دین و مذهب، شخصیت‌های تثبیت شده فرهنگی قومیت‌ها، جنسیت و ضعف فرهنگی، می‌تواند عامل اساسی در توجه به قومیت‌گرایی باشد که پیامدهای عدالت اجتماعی نتیجه این مهم خواهد بود؛ در این مهم سبقه تاریخی اقوام و فرهنگ پاسخگویی و پاسخ‌خواهی آن‌ها می‌تواند بستر و زمینه لازم را ایجاد نماید. در نهایت برای اینکه کارکردهای حسابداری مورد توجه قرار گیرد باید به عوامل قومیتی به عنوان مزیتی مهم توجه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Conceptualize and Present a Model of Ethnic Factors affecting Accounting Functions in the Environmental Conditions of Iran

نویسندگان [English]

  • SEYYED JABER MIRNIYA 1
  • Heydar Mohammadzadeh Salteh 2
  • yaghoub aghdam mazraeh 3
  • Rasoul ABDI 4
1 Accounting, Islamic Azad University Marand Iran
2 Departmen of Accounting, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran.
3 assistant professor.department of accounting.sofyan branch.islamic azad university .sofyan.iran
4 Assistant Professor in Accounting, Islamic Azad university of Bonab Branch, Bonab, Iran
چکیده [English]

The aim of the current research is to conceptualize and present a model of ethnic factors affecting accounting functions in the environmental conditions of Iran. In terms of methodology, this research is one of the qualitative researches with an approach based on foundation data theorizing, the statistical population includes experts who are experts in the field of theoretical and practical basics of accounting; It includes university faculty members in the fields of accounting, sociology and management, who were selected for the interview according to the purpose of the research, using the snowball sampling method. After getting expert opinions through 18 semi-structured interviews during 2020-2022, the conceptual model of accounting functions including causal conditions, background and context (structure), intervener, central phenomenon, strategies and also their consequences has been presented. The results of the research showed that according to the set goal, since accounting is considered as a social science, therefore the main function of this science can be accountability and response, and as a result, according to the strategies proposed in the conceptual model, the necessary education in the society should include the academic environment. And the social environment should be presented to the general public in the best possible quality in line with public needs. Also, transparency through the accounting system can be proposed as the main strategy to realize accountability. On the other hand, according to quantitative research findings (TOPSIS approach), individual factors such as; Seeking justice in accordance with religion and religion, culturally established personalities of ethnicities, gender and cultural weakness is the main factor in paying attention to ethnicism, and the consequences of social justice will be the result of the important fact that in this matter, the historical progress of ethnic groups and their culture of accountability and responsiveness can be the basis. and create the necessary background. Finally, for accounting functions to be considered, ethnic factors should be considered as an important advantage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Accounting Functions
  • Ethnic Factors
  • Conceptualization of Ethnicity in Accounting
  • Model of Accounting Functions
  • Grounded Theory
ابراهیمی کردلر، علی و مقدس پور، هنگامه. (1393). تبیین وضعیت حسابداری مدیریت در ایران. فصلنامه حسابداری مدیریت، 7 (23)، 57-83.
اقدم مزرعه، یعقوب؛ نیکومرام، هاشم و بنی مهد، بهمن. (1396). دموکراسی و توسعه حسابداری. فصلنامه علمی و پژوهشی حسابداری مدیریت، 10 (32)، 71-80.
اکبرپور، مجتبی؛ فخاری، حسین و کامیابی، یحیی. (1398). اثر میانجی محافظه‌کاری حسابرسان بر رابطه بین قومیت و تفسیر گزاره‌های مبتنی بر احتمال در استانداردهای پذیرفته شده حسابداری. فصلنامه حسابداری مالی، 11 (41)، 1-22.
اعتمادی، حسین و توکلی محمدی، محمد. (1384). عوامل محیطی مؤثر بر توسعه حسابداری در ایران. فصلنامه دانشور رفتار، 12 (14)، 21-34.
آقائی ، محمدعلی؛ رضازاده، جواد و بیات، مرتضی. (1400). تأثیر فرهنگ بر تحریفات حسابداری. فصلنامه پیشرفت‌های حسابداری، 13 (1)، 1-29.
بازرگان، عباس. (1391). مقدمه‌ای بر روش تحقیق کیفی و آمیخته. انتشارات دیدار.
بهرام زهی، رحمن بخش؛ حاجیها، زهره و ستوده، رضا. (1402). شناسایی و رتبه‌بندی تأثیر حسابداری بر عوامل اجتماعی. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 59 (1)، 29-54.
پیرایش، رضا و بیات، زهره. (1395). کارکردهای حسابداری مدیریت در محیط ناب، چهارمین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و حسابداری،تبریز،https://civilica.com/doc/518215
حیدری، قنبر؛ نیکومرام، هاشم؛ بنی مهد، بهمن و وکیلی فرد، حمیدرضا. (1401). تبیین دیدگاه مبادله اجتماعی در گرایش به افشای تخلف‌های حسابداری در سایه صفات پنهان شخصیت نظارت‌کنندگان مالی. فصلنامه پیشرفت‌های حسابداری، 14 (1)، 1-36.
خوش‌طینت، محسن. (1382). گزارشگری مالی بین‌المللی نظام حسابداری و گزارشگری مالی در جمهوری خلق چین، مجله حسابدار،  17 (155)، 57-61.
داداش زاده، قادر؛ محمدزاده سالطه، حیدر؛ حجازی، رضوان و تقی زاده، هوشنگ. (1398). چالش‌های ایمن‌سازی گزارشگری مالی در ایران: رویکرد نظریه‌پردازی زمینه بنیان. فصلنامه دانش حسابداری مالی، 6 (4)، 179-204.
دانایی‌فرد، حسن و مظفری، زینب. (1387). ارتقاء روایی و پایایی در پژوهش‌های کیفی مدیریتی: تأملی بر استراتژی‌های ممیزی پژوهشی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت، 1 (1)، 131-162.
دیانتی دیلمی، زهرا. (1399). الگوی عوامل مؤثر بر بالندگی حسابداری در ایران. فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 9 (36)، 323-358.
شمس‌الدینی، سید محمدمهدی؛ فراهانی فرد، سعید؛ تقی پوریانی گیلانی، یوسف و بهرامی، محبوبه. (1397). کارکردهای حسابداری در جنبه‌های مالی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از منظر خبرگان دانشگاهی. دوفصلنامه پژوهش‌های اقتصاد مقاومتی، 3 (6)، 83-104.
صیدی، حجت الله. (1393). اقتصاد مقاومتی و چالش‌های حسابداری، همایش ملی حسابداران، دانشگاه الزهرا.
علیجانی، محمود؛ قلی پور سلیمانی، علی؛ رحمتی غفرانی، یلدا و شاهرودی، کامبیز. (1398). نقش قومیت در رفتار خرید گردشگران اصفهانی. ماهنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران، 2 (4)، 2603-2633.
فکوهی، ناصر. (1379). توسعه سیاسی. نشر قطره.
علی محمدی، ایروانلو؛ شاکری خوئی، احسان و ظهیری، صمد. (1398). جهانی شدن و مسئله قومیت‌ها در ایران (دوره جمهوری اسلامی ایران). فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی، (40)، 90-104.
نریمانی، امیررضا؛ واعظی، رضا؛ الوانی، سید مهدی و قربانی زاده وجه اله. (1396). شناسایی عوامل و موانع برون‌سازمانی دانشگاه در تجاری‌سازی پژوهش‌های علوم انسانی. فصلنامه فرایند مدیریت و توسعه، 30 (1)، 81-110.
نمازی، محمد و تاک، فاطمه. (1392). واکاوی الواح گلی استحکامات تخت جمشید با تمرکز بر شیوه حسابداری و دفترداری، فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی،20(4)، 113-134.
نمازی، محمد و شمس‌الدینی، کاظم. (1386). بررسی ارتباط فرهنگ و نظریه نمایندگی. ماهنامه حسابدار، شماره 183، 7-19.
یاراحمدی، تورج. (1381). هویت اجتماعی، تألیف ریچارددین جنکینز، انتشارات شیرازه.