تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر عملکرد مالی: نقش تعدیل‌کننده احساسات سرمایه‌گذار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 عضو هیئت علمی-استادیار گروه حسابداری دانشگاه یزد

3 دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی مالی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

این پژوهش به بررسی تأثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر عملکرد مالی با نقش تعدیل‌کننده احساسات سرمایه‌گذار می‌پردازد. برای سنجش مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها از ابعاد 5 گانه منابع انسانی، مسئولیت‌های جامعه، محصولات و خدمات، مشتریان و انرژی استفاده شد. جامعه آماری تحقیق شامل 737 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1395 تا 1401 می‌باشد. نمونه‌گیری به روش حذف سیستماتیک انجام گردید و تعداد نهایی نمونه 179 شرکت برآورد شد. جهت گردآوری داده‌ها از سند کاوی، برای برآورد و آزمون مدل‌ها از نرم افزار ایویوز و برای آزمون فرضیه‌ها، از مدل رگرسیون چند متغیره با تکیه بر رویکرد داده‌های ترکیبی استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که مسئولیت اجتماعی با عملکرد مالی شرکت‌ها رابطه معنادار و مثبت دارند و احساسات سرمایه‌گذار اثر مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها را بر عملکرد مالی آن‌ها، تقویت می‌کند. ایجاد روابط مناسب با سرمایه‌گذاران می‌تواند عملکرد مالی شرکت‌ها را بهبود بخشیده و پدیدآورنده اعتمادی باشد که مشوق آن‌ها در سرمایه‌گذاری است. شرکت هایی با فعالیت های مسئولیت اجتماعی بالا، با القای حس خوش‌بینی به سرمایه‌گذاران می‌توانند با شرکت ‌های رقیب خود که به این فعالیت‌ها نپرداخته یا کمتر می‌پردازند، برتری پیدا کرده و به مزیت رقابتی دست ‌یابند. مواردی مثل توجه به مسئولیت اجتماعی و توسعه استراتژی های آن، افزایش شفافیت اطلاعاتی و ارائه آن، انجام بررسی هایی جهت تحلیل تاثیرات این فعالیت‌ها بر احساسات سرمایه‌گذاران، مدیریت بحران های احتمالی همچون اخبار منفی و غیره می‌توانند از القای احساسات منفی به سرمایه‌گذاران جلوگیری نمایند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The impact of corporate social responsibility on financial performance: The moderating role of investor sentiments

نویسندگان [English]

  • Maedeh El-Sadat Shaker Ardakani 1
  • Mohammad Mahdi Bozorg 3
1 Master of Accounting, Yazd University, Yazd, Iran
2
3 PhD. student in Finance-Financial Engineering, Yazd university, Yazd, Iran
چکیده [English]

This study explores the impact of corporate social responsibility (CSR) on firms’ financial performance, emphasizing the moderating role of investor sentiment. CSR is assessed through five key dimensions: human resources, community involvement, products and services, customer orientation, and energy efficiency. The empirical analysis is based on a sample of 179 firms, systematically selected from 737 companies listed on the Tehran Stock Exchange over the period 2015 to 2022. Data collection was carried out through document analysis, and hypothesis testing was performed using a multivariate regression model with panel data, implemented in EViews software. The empirical findings reveal that CSR exert a significant and positive influence on financial performance. Moreover, investor sentiment moderates the relationship between CSR and financial outcomes, suggesting that firms can leverage positive market perceptions to enhance their financial position. The results imply that companies engaging in socially responsible activities are better positioned to foster investor optimism and build trust, thereby gaining a competitive advantage over firms with weaker CSR engagement. Enhancing CSR strategies, improving information transparency, analyzing the psychological effects of CSR on investors, and proactively managing reputational risks—such as negative media coverage—can all contribute to maintaining favorable investor sentiment and mitigating adverse emotional reactions in capital markets.

کلیدواژه‌ها [English]

  • corporate social responsibility
  • financial performance
  • investor sentiments
  • Competitive Advantage
  • Social Performance
احمدی لنگری، سیدحسین و خوزین، علی (1400). تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها بر عملکرد مالی، ثبات مالی و شمول  مالی در بخش بانکی ایران، فصلنامه تحلیل بازار سرمایه، 1(3)، 188-152.
 امیری، سید خسرو و وکیل­زاده روح الامینی، مجتبی (1393). تاثیر مسئولیت اجتماعی بر عملکرد مالی شرکت‌ها، کنفرانس بین المللی حسابداری، اقتصاد و مدیریت مالی، تهران. https://civilica.com/doc/325495
امیری، علی، شهابی، صالح، روستا، عباس و اسماعیلی، مختار (1399). تاثیر مسئولیت­پذیری اجتماعی بر عملکرد مالی با نقش واسطه­ای فعالیت­های سیاسی شرکت در مجتمع گاز پارس جنوبی، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 4(44)، 39-15.
پورعلی، محمدرضا و حجامی، محدثه (1393). بررسی رابطه بین افشای مسئولیت اجتماعی و مالکیت نهادی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 3(10)، 150-135.
تهرانی، رضا، عباسیان، عزت­اله، میرلوحی، سید مجتبی و بیاتی، حسین (1400). اثر احساس سرمایه‌گذار و رفتار معاملاتی سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی بر بازده مازاد سهام در بورس اوراق بهادار تهران در قالب مدل 8 عاملی، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 52، 26-5.
جعفرپور ایناللو، هومن، نخعی، حبیب اله و طالب­نیا، قدرت الله (1402). بررسی تاثیر معیارهای مدیریت محیطی مسئولیت اجتماعی بر عملکرد مالی شرکت‌های تولیدی با تاکید بر معیارهای مالی نوین در حسابداری، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 12(3)، 342-323.
حساس یگانه، یحیی، سهرابی، حسینعلی و غواصی کناری، محمد (1399). ارتباط گزارشگری مسئولیت اجتماعی با ارزش شرکت، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 12(45)، 20-1.
حسینی، سیدعلی و مرشدی، فاطمه (1398). تاثیر احساسات سرمایه‌گذاران بر پویایی معاملات بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 11(44)، 22-1.
حیدری کرد زنگنه، غلامرضا، نو روش، ایرج و جعفری، محمدحسن (1396). مسئولیت اجتماعی و عملکرد مالی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله اقتصادی، ش 3 و 4، 78-53.
رجبی، مریم و قجربیگی، مهسا (1400). واچینی رابطه پیچیده میان عملکرد زیست محیطی و عملکرد مالی، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، سال 5، ش 69، جلد 8، 114-95.
رشیدی، محسن و حسینی، حنیف (1401). تاثیر احساسات سرمایه‌گذاران بر فعالیت­های مسئولیت اجتماعی شرکت، دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، حسابداری و منافع اجتماعی، 12(3)، 192-171.
رضایی کلیدبری، حمید رضا، داوری، علی، پور ناصرانی، امیر و محمدی آلمانی، امین (1392). تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکت و آگاهی محیطی بر ارتقای سرمایه فکری سبز (مورد مطالعه: واحدهای صنعتی فعال در شهر صنعتی رشت)، چشم انداز مدیریت دولتی، 4(15).
رضائی پیته نوئی، یاسر، غلامرضا پور، محمد، امیر نیا، نرجس و کاظمی، سید پوریا (1400). راهبرد تجاری و افشای مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت، دانش حسابداری، 12(2)، پیاپی 45، 86-67.
زارع بهنمیری، محمدجواد، نظری شمس­آباد، احمد و بیکی، نیلوفر (1401). مسئولیت­پذیری اجتماعی و احساسات سرمایه‌گذاران با رویکرد معادلات همزمان، دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، حسابداری و منافع اجتماعی، 12(1)، 114-91.
سبزعلی پور، فرشاد، آقایی، محمدعلی، آذر، عادل و سپاسی، سحر (1399). ارائه مدل اقتضایی تاثیر ساختار هیات مدیره بر کیفیت سود: رویکرد معادلات ساختاری، پژوهش‌های تجربی حسابداری، 10(37)، 125-99.
ستایش، محمدحسین و شمس­الدینی، کاظم (1395). بررسی رابطه­ی بین گرایش احساسی سرمایه‌گذاران و قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله پیشرفت­های حسابداری دانشگاه شیراز، 8(1)،  (پیاپی 3/70)، 125-103.
شمس­الدینی، کاظم، نعمتی، میثم و عسکری شاهم آباد، مهدی (1401). ارائه مدلی به­منظور توسعه مسئولیت­اجتماعی شرکت‌ها، دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، حسابداری و منافع اجتماعی، 12(1)، 156-116.
صنوبر، ناصر، خلیلی، مجید و ثقفیان، حامد (1389). بررسی رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی با عملکرد مالی شرکت‌ها، فصلنامه علمی پژوهشی کاوش‌های مدیریت بازرگانی، 2(4)، 52-28.
عرب، روح اله، حسینی، سیده زهرا و غلامرضا پور، محمد (1400). بررسی رابطه بین قدرت مدیرعامل و اهرم مالی شرکت، فصلنامه راهبرد مدیریت مالی، 9(3)، پیاپی 34، 140-123.
غفاری فرد، محمد و زاهدی، جمشید (1398). انتخاب شاخص­های راهبردی و ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌ها با استفاده از روش تحلیلی سلسله مراتبی فازی و تاپسیس ( مطالعه موردی: صنایع شیمیایی در بورس اوراق بهادار تهران)، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 44، 144-125.
فخری قورمیک، جواد، انواری رستمی، علی اصغر، منطقی، خسرو و باغبان، مهدی (1393). بررسی رابطه نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام و چولگی بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران، کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی، 1.
فرح­آبادی، مسعود و حیدرپور، فرزانه (1401). تاثیر جهت­گیری محیط زیست بر عملکرد مالی با تاکید بر اثرات مدیریت سبز تامین­کننده و سرمایه ارتباطی، قضاوت و تصمیم­گیری در حسابداری و حسابرسی، 1(1)، 89-67.
کردستانی، غلامرضا، قادر زاده، سید کریم و حقیقت، حمید (1397). تاثیر افشای مسئولیت اجتماعی بر معیارهای حسابداری، اقتصادی و بازار ارزیابی عملکرد شرکت‌ها، پیشرفت‌های حسابداری (علوم اجتماعی و انسانی شیراز)، 10(1)، پیاپی 3/74، 217-187.
کیوانلو، احسان، بابائی، علیرضا و بابائی، محمد (1394). رابطه بین مسئولیت اجتماعی و عملکرد مالی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، ماهنامه بورس.
گل ارضی، غلامحسین و پیری، سلیمه (1401). بررسی تاثیر تصمیمات احساسی سرمایه‌گذاران بر وقوع بحران در بورس اوراق بهادار تهران، راهبرد مدیریت مالی، 9(37)، 116-99.
معصومی، مصطفی و ثابت فر، پویا (1395). بررسی رابطه بین نسبت­های بدهی و سودآوری شرکت‌ها، کنفرانس بین المللی مدیریت و اقتصاد در قرن 21، دوره دوم برگزاری.