تأثیر شبکه های چندسطحی نوآوری حسابداری مدیریت بر درماندگی مالی در چرخه های تجاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد ممتاز، بخش حسابداری، دانشکده اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 دانشجوی دکتری، بخش حسابداری، دانشکده اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر نقش شبکه­های چند سطحی انتشار نوآوری حسابداری مدیریت بر درماندگی مالی در چرخه­های تجاری رکود و رونق اقتصادی بود. روش پژوهش حاضر به صورت آمیخته در دو بخش کیفی و کمی است. جامعه آماری پژوهش حاضر در بخش کیفی 8 خبره حسابداری و در بخش کمی نیز کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس اوراق بهادار تهران طی سال­های 1390 تا 1401 بودند. نتایج نشان داد طی دوره پژوهش سال‌های 1390، 1393، 1395 (قوی­ترین رونق)، 1396، 1399، 1400 و 1401 دوره­های رونق و همچنین، سال­های 1391 (عمیق­ترین رکود)، 1392، 1394، 1397 و 1398 دوره­های رکود می­باشند. یافته­ها نشان داد شبکه­های چند سطحی انتشار نوآوری حسابداری مدیریت به سه شاخص نوآوری ذهنی با محوریت سرمایه فکری و تخصص مدیرعامل در صنعت، شاخص پیاده­سازی نوآوری مبنی بر اتخاذ یک شیوه یا ابزار جدید در حسابداری مدیریت و شاخص ارتقاء با محوریت شدت هزینه تحقیق و توسعه به دارایی‌های شرکت و فشار رقابت در صنعت تقسیم می­شود. نتایج آزمون فرضیه­ها حاکی از آن بود که نوآوری حسابداری مدیریت بر درماندگی مالی تأثیر منفی و معناداری دارند و این تأثیرگذاری در دوره رونق اقتصادی پابرجاست اما در دوره رکود نوآوری حسابداری مدیریت بر درماندگی مالی تأثیر معناداری ندارند. یافته‌ها نشان می‌دهند که نوآوری حسابداری مدیریت می‌توانند در دوره‌های رونق اقتصادی با کاهش درماندگی مالی، به بهبود پایداری مالی شرکت‌ها کمک کنند، اما در دوره‌های رکود اقتصادی، این تأثیرگذاری معنادار نیست و نشان‌دهنده نیاز به استراتژی‌های مکمل برای مدیریت درماندگی مالی در شرایط نامطلوب اقتصادی است. این نتایج می‌توانند برای حسابداران، مدیران مالی و سیاست‌گذاران به عنوان یک راهنمای عملی برای بهره‌برداری از شبکه‌های نوآوری در جهت بهبود عملکرد مالی و مقابله با چالش‌های اقتصادی به کار روند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Impact of Multi-Level Networks of Management Accounting Innovation on Financial Distress in Business Cycles

نویسندگان [English]

  • Mohammad Namazi 1
  • Pedram Azizi 2
1 Distinguished Professor, Accounting Department, Faculty of Economics, Management and Social Sciences, Shiraz University, Shiraz, Iran,
2 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study is to investigate the impact of multilevel networks of management accounting innovation diffusion on financial distress during business cycles of recession and economic boom. This mixed-method research was conducted in two phases: qualitative and quantitative. The qualitative part included 8 accounting experts, and the quantitative part involved all companies listed on the Tehran Stock Exchange and Iran Fara Bourse during the years 2011 to 2022. The results indicated that the years 2011, 2014, 2016 (the strongest boom), 2017, 2020, 2021, and 2022 were periods of economic boom, while the years 2012 (the deepest recession), 2013, 2015, 2018, and 2019 were periods of recession. The findings showed that multilevel networks of management accounting innovation diffusion could be categorized into three indices: cognitive innovation focusing on intellectual capital and the CEO’s expertise in the industry, innovation implementation based on the adoption of new methods or tools in management accounting, and enhancement focusing on the intensity of R&D expenditure to company assets and industry competition pressure. The hypothesis tests indicated that management accounting innovation has a negative and significant impact on financial distress during economic booms, but not during recessions. The results suggest that management accounting innovation can help improve financial stability by reducing financial distress during economic booms; however, this impact is not significant during economic recessions, highlighting the need for complementary strategies to manage financial distress under adverse economic conditions. These results can serve as a practical guide for accountants, financial managers, and policymakers. They can leverage innovation networks to improve financial performance and address economic challenges.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Innovation Diffusion
  • Strategic Management Accounting
  • Financial Distress
  • Managerial Ability
دالوند، امین، فرهادتوسکی، امید، و دالوندی، علی. (1403). حسابداری مدیریت استراتژیک نقش فرهنگ سازمانی. همایش ملی پژوهش های مدیریت و علوم انسانی در ایران. نسخه آنلاین.
رضوانی، روح­الله. (1389). تحلیل محتوا. پژوهش، 1(3)، 137-156.
رفاعی، رامیار، سامتی، مرتضی، قبادی، سارا. (1398). شبیه­سازی تأثیر عوامل مؤثر بر رکود اقتصادی در ایران: مقایسه دو رهیافت زنجیره مارکوف مونت کارلو و بیزین. فصلنامه علمی پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، 9(36)، 95-108.
زارع صفت، محمد و عربشاهی، معصومه. (1404). تاثیر شبکه‌سازی حسابداری مدیریت بر توسعه پایدار سازمان‌ها، تحلیل نقش تعدیلگر کیفیت سیستم اطلاعات و فرهنگ نتیجه‌گرا و نوآوری. مطالعات مدیریت توسعه سبز. در حال انتشار.
سحابی، بهرام، اصغرپور، حسین، قربانی، سعید. (1396). بررسی اثرات نامتقارن شوک‌های پولی در ادوار تجاری ایران (رویکرد: مدل تعادل عمومی پویای تصادفی). تحقیقات مدلسازی اقتصادی. ۸(۲۹)، ۱۳۳-۱۶۸.
نظری­پور، محمد و حیدری، امیرمحمد. (1403). بررسی عوامل مؤثر در به‏‌کارگیری تکنیک‏های حسابداری مدیریت استراتژیک با تأکید بر متغیرهای اقتضایی و کنترلی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 31(4)، 733-762.
نمازی، محمد و ابراهیمی، شهلا. (۱۳۹۸). پیش‌بینی درماندگی مالی شرکت های پذیرفته شده در فرابورس و بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رگرسیون لجستیک لاسو، فصلنامه بورس اوراق بهادار، ۱۲(۴۸)، ۵-۳۸.
نمازی، محمد و ابراهیمی، شهلا. (1403). کاربرد XGBoost برای پیش‌بینی درماندگی مالی شرکت‌ های پذیرفته شده در فرابورس و بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات حسابداری و حسابرسی. 16(62)، 5-26.
نمازی، محمد و خرم دل ماسوله، زهرا. (1401). تاثیر نوآوری سبز و حسابداری مدیریت زیست محیطی بر عملکرد مالی، زیست محیطی و اقتصادی شرکت. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 19(74) ، 1-40.
نمازی، محمد، دهقانی سعدی، علی­اصغر. قوهستانی، سمانه. (1396). خودشیفتگی مدیران و استراتژی تجاری شرکت­ها. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت. 22(1)، 37-6.
نمازی، محمد، عزیزی، پدرام. قاسمی اقباش، علی. (1399). واکاوی برنامه ریزی درسی حسابداری مدیریت حرفه­ای و سرفصلهای آن با استفاده از تحلیل محتوا. فصلنامه حسابداری مالی، 12(28)، 29-63.‎
نمازی، محمد، فتحعلی، اکرم. (1396). بررسی تأثیر سرمایۀ فکری بر چسبندگی هزینه‎ها در شرکت‎های پذیرفته‎شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 24(3)، 395-420.
وارسته، حامد، دلخواه، جلیل، یزدانی، حمیدرضا. (1398). استراتژی­های بازاریابی و فروش مناسب در دوران رکود اقتصادی. مدیریت بازرگانی. 3(11)، 484-459.