نقش تعدیل‌کنندگی سرمایه‌گذاران نهادی و رقابت در بازار محصول بر اثر خوانایی گزارش‌های مالی بر هزینه سرمایه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد حسابداری، مؤسسه آموزش عالی کار، قزوین، ایران.

3 استادیار حسابداری، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.

چکیده

هزینه سرمایه از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مفاهیم در بسیاری از تصمیم‌گیری‌های مالی و مدیریتی است و از اهمیت بالایی برای مدیران شرکت‌ها برخوردار است که از عوامل متعددی اثر می‌پذیرد. پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند خوانایی کمتر گزارش‌های مالی، توانایی سرمایه‌گذاران برای پردازش و تفسیر گزارش‌های سالانه را کاهش، ریسک اطلاعات و در نتیجه هزینه سرمایه را افزایش می‌دهد. همچنین، رابطه بین خوانایی گزارش‌های مالی و هزینه سرمایه به سطح مالکیت سرمایه‌گذاران نهادی و درجه رقابت در بازار محصول نیز بستگی دارد. بنابراین، این پژوهش درصدد است رابطه بین خوانایی گزارش‌های مالی و هزینه سرمایه را با نقش تعدیل‌کنندگی سرمایه‌گذاران نهادی و رقابت در بازار محصول بررسی نماید. در این راستا، 105 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1394 تا 1400 بررسی شدند. برای بررسی و تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزار ایویوز و برای برآورد الگوها، از تحلیل رگرسیون با داده‌های ترکیبی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد بین ناخوانایی گزارش‌های مالی و هزینه سرمایه شرکت‌ها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، سرمایه‌گذاران نهادی بر رابطه بین ناخوانایی گزارش‌های مالی و هزینه سرمایه شرکت‌ها اثر تعدیل‌کننده کاهشی دارد. در نهایت، رقابت در بازار محصول بر رابطه بین ناخوانایی گزارش‌های مالی و هزینه سرمایه شرکت‌ها اثر تعدیل‌کننده کاهشی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The moderating role of institutional investors and product market competition on the effect of readability of financial reports on the cost of capital

نویسندگان [English]

  • shokrollah khajavi 1
  • Soraya Weysihesar 2
  • Ali Ghayouri Moghaddam 3
1 University of Tehran
2 MSc. of Accounting, KAR Higher Education Institute, Qazvin, Iran.
3 Assistant Prof. of Accounting, Persian Gulf University, Bushehr, Iran.
چکیده [English]

The cost of capital is one of the most important and key concepts in many financial and management decisions, and it is of great importance for company managers, which is affected by several factors. Recent studies have shown that less readability of financial reports reduce the ability of investors to process and interpret annual reports, increase the risk of information and, as a result, the cost of capital. Also, the relationship between the readability of financial reports and the cost of capital depends on the ownership level of institutional investors and the degree of competition in the product market. Therefore, this research aims to investigate the relationship between the readability of financial reports and the cost of capital with the moderating role of institutional investors and competition in the product market. In this regard, 105 companies admitted to the Tehran Stock Exchange were examined between 2015 and 2021. To evaluation and analyze the data, the EViews software was used, and to estimate the patterns, regression analysis with combined data was used. The results show that there is a positive and significant relationship between the unreadability of financial reports and the cost of capital of companies. Also, institutional investors have a decreasing moderating effect on the relationship between the unreadability of financial reports and the cost of capital of companies. Finally, competition in the product market has a decreasing moderating effect on the relationship between the unreadability of financial reports and the cost of capital of companies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Readability of Financial Reports
  • Product Market Competition
  • Information Risk
  • Institutional Investors
  • Cost of Capital
احمدپور، احمد و فرمانبردار، مریم (1394). بررسی ارتباط بین افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و رقابت بازار محصول‌. فصلنامه حسابداری مالی، 7(26)، 103-124.
افلاطونی، عباس و نیکبخت، لیلی (1389). کاربرد اقتصادسنجی در تحقیقات حسابداری، مدیریت مالی و علوم اقتصادی. تهران: انتشارات ترمه، چاپ اول.
اکبری، محسن؛ فرخنده، مهسا و ایاغ، زهرا (1398). بررسی تأثیر رقابت در بازار محصول بر عملکرد مالی با تعدیل‌کنندگی کیفیت افشای اطلاعات: شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مدیریت دارایی و تأمین مالی، 7(1)، 29-44.
باغومیان، رافیک؛ رجب دری، حسین و خانی‌ذلان، امیررضا (1400). رابطه خوانایی گزارش‌های مالی و هم‌زمانی قیمت سهام با نقش تعدیل‌گر مالکیت نهادی و عدم تقارن اطلاعاتی. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 18(71)، 57-86.
باقری ازغندی، ابوطالب؛ حصارزاده، رضا و عباس‌زاده، محمدرضا (1397). خوانایی صورت‌های مالی و حساسیت سرمایه‌گذاران به استفاده از اطلاعات حسابداری. چشم انداز مدیریت مالی، 8(23)، 87-103.
جعفری، علی؛ گرگانلی دوجی، جمادوردی؛ اشرفی، مجید و نادریان، آرش (1399). پیامدهای قابلیت مقایسه صورت‌های مالی از دیدگاه سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان با تأکید بر نقش مالکیت نهادی. پیشرفت‌های حسابداری دانشگاه شیراز، 12(1)، 95-128.
خواجوی، شکرالله و ابراهیمی، مهرداد (1391). بررسی تأثیر قدرت بازار محصول بر نقدشوندگی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. چشم‌انداز مدیریت مالی، 2(5)، 91-105.
خواجوی، شکرالله؛ محسنی فرد، غلامعلی، رضایی، غلامرضا و حسینی‌راد، سیدداوود (1392). بررسی اثرات رقابت در بازار محصول بر مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مدیریت دارایی و تأمین مالی، 1(3)، 119-134.
خواجوی، شکرالله؛ ویسی حصار، ثریا و نصیری‌فر، هاشم (1400). تأثیر ساختار سهامداران بر نقدشوندگی سهام با تأکید بر نقش محدودیت مالی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 13(4)، 67-92.
داداشی، ایمان و نوروزی، محمد (1399). بررسی اثر میانجی خوانایی گزارشگری مالی بر رابطه بین مدیریت سود و هزینه سرمایه. دانش حسابداری، 11(1)، 135-157.
دریائی، عباسعلی و ایمنی، محسن (1402). خوانایی گزارشگری مالی و هزینه سرمایه: با تأکید بر نقش کیفیت گزارشگری مالی، دانش حسابداری مالی، 10(1)، 133-161.
رحمانی، علی و فلاح‌نژاد، فرهاد (1389). تأثیر کیفیت اقلام تعهدی بر هزینه سرمایه سهام عادی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 2(3)، 17-30.
رحیمی، علیرضا و فروغی، عارف (1398). بررسی تأثیر مکانیسم‌های کنترلی بر رابطه بین قدرت مدیرعامل و ارزش شرکت. پیشرفت‌های حسابداری دانشگاه شیراز، 11(2)، 151-182.
رضائی پیته‌نوئی، یاسر و صفری گرایلی، مهدی (1397). خوانایی گزارشگری مالی و احتمال گزارشگری مالی متقلبانه. پژوهش‌های حسابداری مالی، 10(4)، 43-58.
رضایی، فرزین و ویسی حصار، ثریا (1392). تأثیر ریسک اطلاعات بر هزینه ناخالص بدهی و هزینه سهام عادی تعدیل‌شده شرکت‌ها. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 6(1)، 29-44.
رمضان احمدی، محمد؛ واعظ، سید علی؛ آرمن، سید عزیز و درسه، سید صابر (1401). بررسی تأثیر سبک حسابرس بر رابطه بین خوانایی گزارشگری مالی و آگاهی‌بخشی قیمت سهام. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 29(2)، 311-338.
سپاسی، سحر؛ کاظم‌پور، مرتضی و شعبانی مازوئی، منور (1396). رقابت در بازار محصول و تأثیر آن بر سه معیار مهم در تصمیم‌گیری: هزینه نمایندگی، ساختار سرمایه و هزینه سرمایه. پژوهش حسابداری، 7(1)، 75-91.
ستایش، محمد حسین؛ کاظم‌نژاد، مصطفی و ذوالفقاری، مهدی (1390). بررسی تأثیر کیفیت افشا بر نقدشوندگی سهام و هزینه سرمایه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های حسابداری مالی، 3(3)، 55-74.
سجادی، سید حسین؛ فرازمند، حسن و تاج‌الدینی، عبدالله (1392). تأثیر کیفیت حسابرسی بر هزینه سرمایه سهام عادی. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 3(4)، 109-128.
سلیمان‌خان، آرامه و پورزمانی، زهرا (1396). مقایسه تأثیر ریسک رقابت در بازار محصول بر سطح انباشت وجه نقد در شرکت‌های دارای محدودیت تأمین مالی و بدون محدودیت تأمین مالی بر اساس شاخص .KZ دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 6(22)، 53-62.
سهمانی اصل، محمدعلی؛ نصیری‌فر، هاشم و ویسی حصار، ثریا (1400). تأثیر رقابت در بازار محصول بر ارتباط بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و اهرم مالی شرکت‌ها. پژوهش‌های حسابداری مالی، 13(4)، 93-114.
سوری، علی (1393). اقتصادسنجی مقدماتی. تهران: نشر فرهنگ‌شناسی.
شمس، شهاب‌الدین؛ یحیی‌زاده‌فر، محمود و شعبانی مازوئی، منور (1396). بررسی رابطه شدت رقابت در بازار محصول و مومنتوم قیمتی بر هزینه سرمایه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 7(2)، 237-254.
فضل‌الهی، سیف‌الله و ملکی توانا، منصوره (1389). روش‌شناسی تحلیل محتوا با تأکید بر تکنیک‌های خوانایی‌سنجی و تعیین ضریب درگیری متون. پژوهش، 2(1)، 71-94.
کاظمی علوم، مهدی؛ عبدی، مصطفی؛ سیفی، فریده و شهبازی، وحید (1401). تأثیر رقابت در بازار محصول بر خوانایی گزارشگری مالی. فصلنامه حسابداری مالی، 14(53)، 100-116.
کردستانی، غلامرضا و رحیمی، مصطفی (1389). بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی با هزینه سرمایه سهام عادی و مدیریت سود. مطالعات حسابداری، 7(26)، 71-92.
مجتهدزاده، ویدا و بابایی، زهرا (1391). تأثیر کیفیت حسابرسی مستقل بر مدیریت سود و هزینه سرمایه سهام. پژوهش‌های تجربی حسابداری مالی، 2(4)، 9-28.
مهربان‌پور، محمدرضا و میری چیمه، فرزانه سادات (1397). تأثیر شاخص راهبری شرکتی بر هزینه سرمایه و ریسک شرکت‌ها. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 8(1)، 227-245.
ناظمی، امین و نصیری، طاهره (1393). بررسی ارتباط میان افشای اطلاعات و هزینه سرمایه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، 3(4)، 97-118.
نمازی، محمد و ابراهیمی، شهلا (1391). بررسی ارتباط بین ساختار رقابتی بازار محصول و بازده سهام. پژوهش‌های تجربی حسابداری مالی، 2(1)، 9-27.
نمازی، محمد؛ رضایی، غلامرضا و ممتازیان، علیرضا (1393). رقابت در بازار محصول و کیفیت اطلاعات حسابداری. پیشرفت‌های حسابداری دانشگاه شیراز، 6(2)، 131-166.