بررسی تأثیر ویژگی‌های کیفی سود بر محتوای اطلاعاتی سودهای سالیانه و میان دوره‌ای با رویکرد فراتحلیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه قم، ایران

2 دانشیار حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشکده فارابی، دانشگاه تهران، ایران

3 استادیار حسابداری، دانشکده مدیریت و مالی، دانشگاه خاتم، ایران

4 دانشجوی دکتری حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشکده فارابی، دانشگاه تهران، ایران

10.22099/jaa.2022.42358.2198

چکیده

در این پژوهش، به بررسی تأثیر ویژگی‌های کیفی سود بر محتوای اطلاعاتی سودهای سالیانه و میان دوره‌ای با رویکرد فراتحلیل طی دوره زمانی 20 ساله اخیر پرداخته شده است. در این راستا، تعداد 59 مقاله داخلی و خارجی طی دوره زمانی مذکور بررسی گردید. برای پاسخ به سؤال‌های پژوهش، از رویکرد فراتحلیل در نرم‌افزار CMA 2 استفاده شده است. در پژوهش حاضر، محتوای اطلاعاتی سودهای سالیانه و میان دوره‌ای به عنوان متغیر وابسته، عبارت است از همبستگی و رابطه رگرسیونی بین سود حسابداری با معیارهای مختلف واکنش قیمتی از قبیل بازده، قیمت، بازده غیرعادی و یا بازده انباشته در مطالعات قبلی. همچنین، ویژگی‌های کیفی سود، نقش متغیر مستقل را دارند که باید در مطالعات قبلی به شکلِ اثر تعاملی در سود حسابداری، ضرب و تأثیر آنها بر معیارهای مختلف واکنش قیمتی مورد بررسی واقع شده باشد.
یافته‌های پژوهش حاکی از تأثیر مثبت و معنادار ویژگی‌های کیفی محافظه‌کاری حسابداری، پایداری و هموارسازی سود و همچنین، تأثیر منفی و معنادار ویژگی‌های کیفی مدیریت سود (اعم از واقعی و تعهدی) و تغییرپذیری سود بر محتوای اطلاعاتی سود حسابداری است. به هر حال، محتوای اطلاعاتی سود حسابداری، مستقل از ویژگی‌های کیفی کیفیت افشاء، کیفیت سود، قابلیت مقایسه سود و کیفیت حسابرسی بوده است.
دیگر نتایج مهم پژوهش حاضر حاکی از نقش تعدیل‌کنندگیِ نوع گزارش مالی (سالیانه و میان‌دوره‌ای) است؛ به طوری که در نمونه مطالعات مورد بررسی، محتوای اطلاعاتی سود میان‌دوره‌ای، مستقل از پایداری سود بوده است. در مقابل، تأثیر پایداری سود بر محتوای اطلاعاتی سود سالیانه، مثبت و معنادار بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of earnings quality characteristics on information content of annual and interim earnings with a meta-analysis approach

نویسندگان [English]

  • Narges Sarlak 1
  • mohammad kashanipour 2
  • nezamodin rahimian 3
  • anvar bayazidi 4
1 Associate Professor of Accounting, Faculty of Economic and administrative sciences, University of Qom, Qom. Iran
2 Associate Professor of Accounting, Faculty of Management and Accounting. College of Farabi.University of Tehran, Qom, Iran.
3 Assistant Professor of Accounting, Faculty of Management and Finance, Khatam University. Tehran. Iran.
4 accounting department, Faculty of Management and Accounting, College of Farabi , University of Tehran, Qom, Iran
چکیده [English]

Introduction
The role of accounting earnings in securities pricing has always been one of the most important questions in accounting research. Research on earnings information content (value relevance of earnings) derived from the work of Ball and Brown (1968) and Beaver (1968) seeks to examine the role that accounting information in general and accounting earnings in particular can play in explaining the behavior of price and return on securities. In general, the results of previous research confirm the value relevance and information content of accounting earnings for investors (strong correlation between earnings, earnings changes and a combination of them with changes in price, return and market value of equity).On the other hand, earnings information content is one of the measures of earnings quality from the perspective of investors and is based on the qualitative characteristics of accounting earnings. In other words, information content (value relevance) measures the usefulness of accounting information from the perspective of investors. From this point of view, the earnings that can better interpret the price change is considered more desirable. The results of Kashanipour et al. (2019) indicate that the measure of earnings informativeness (value relevance or information content of earnings) is the most important measure of earnings quality. Etemadi and Babaei (2018) also believe that the value relevance of earnings is one of the characteristics of earnings whose   improvement and decline are affected by other quality characteristics.Therefore, due to the importance of interim financial reports and the possible difference between interim earnings information content and annual earnings information content, as well as the existence of differences and inconsistencies in the quality characteristics of earnings affecting annual and interim earnings in previous research and the lack of similar domestic research in this field, the effect of earnings quality characteristics on information content of annual and interim earnings was investigated using a meta-analysis approach.
 
 Questions
In this study our questions are:
Q1: What are the qualitative characteristics of earnings affecting the information content of annual and interim earnings with a meta-analysis approach?Q2: What are the possible moderating variables of qualitative earnings characteristics that affect the information content of annual and interim earnings with a meta-analysis approach?
 
 Methods
To answer research questions, a meta-analysis approach was used in CMA2 software.
 
 Results
Findings indicate the positive and significant effect of earnings quality characteristics such as accounting conservatism, earnings persistence and smoothing, and the negative and significant effect of earnings quality characteristics such as earnings management (real and accrual), and earnings variability on accounting earnings information content. However, accounting earnings information content has been independent from earnings quality characteristics such as disclosure quality, earnings quality, earnings comparability, and auditing quality.
Other important results indicate that in relation to earnings persistence, the type of financial reporting (annual and interim) has been a moderating factor; So that the information content of interim earnings was independent of earnings persistence. In contrast, the effect of earnings persistence on the information content of annual earnings was positive and significant.
 
 Discussion and Conclusion
As stated, the value relevance of earnings is one of the qualitative characteristics of earnings whose improvement and decline are affected by other quality characteristics. In this regard, the summary of the results related to identified qualitative characteristics of the earnings affecting the information content of the earnings (with a specific definition in this study) and the modifying factors and interpretation of the results were as follows:
Overall Results: The general and final results indicate that the characteristics of audit quality, earnings comparability, disclosure quality and earnings quality do not affect the information content of earnings in the sample of studies. However, the characteristics of accounting conservatism, earnings persistence and smoothing have a positive and significant effect on information content, and in contrast, the characteristics of accrued earnings management, earnings variability and real earnings management have a significant negative effect on earnings information content.
Based on the findings of the present study, researchers should consider the moderating and effective factors identified in examining the relationship between qualitative characteristics of earnings and information content of accounting earnings, and so choose their research methods and models in such a way that while controlling the effect of this type of factors, report accurate results of the relationships between the main variables, and according to the existence or absence of the relationship between the main variables, choose factors affecting the information content of earnings for future reviews.
 
Keywords: Earnings quality characteristics, Information content of annual and interim earnings, Meta-analysis approach.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • earnings quality characteristics
  • information content of annual and interim earnings
  • and meta-analysis approach

مراجع

منابع
الف. فارسی
آقایی، محمدعلی، ثقفی، علی، تقی نتاج، غلامحسین، و اسدنیا، جهانبخش. (1391). تأثیر اعلان سود فصلی شرکت‌ها بر تأمین نیاز اطلاعاتی ذینفعان. حسابداری مالی، (4)16: 39-1.
اسماعیلی‌کیا، غریبه، اوشنی، محمد، و بخشی، محمد. (1398). محافظه‌کاری شرطی و ارتباط ارزشی گزارشگری مالی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادر. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 8(32): 298-277.
اعتمادی، حسین، و بابائی، ساسان. (1397). ارتباط ارزشی و اطلاعات حسابداری. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 26: 16-5.
بذرافشان، آمنه. (1392). روش‌شناسی متاآنالیز (فراتحلیل) در حسابداری: معرفی، ضرورت‌ها و کاربردها. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. ارائه شده در همایش حسابداری ایران.
بولو، قاسم، و حسنی‏القار، مسعود. (1393). معیارهای تجربی کیفیت سود. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 3(12): 87-56.
بهبهانی نیا، پریسا سادات، و مشایخی، بیتا. (1395). طراحی مدل تبیینی واکنش به سود ایران. دانش حسابرسی، 16(63): 88-63.
پورزندی، محمد ابراهیم، حسنی، محمد، و طاهری، ذبیح الله. (1392). آزمون مدیریت سود و ضریب واکنش سود مبتنی بر متغیرهای حسابداری. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 2(5): 122-109.
جعفری، علی، گرگانلی، جمادوردی، اشرفی، مجید، و نادریان، آرش. (1399). پیامدهای قابلیت مقایسه صورت‌های مالی از دیدگاه سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان با تأکید بر نقش مالکیت نهادی. پیشرفت‌های حسابداری، 12(78): 128-95.
حسن‏خانی، فاطمه. (1399). عوامل تعیین‌کننده تأخیر گزارش حسابرسی: رویکرد فراتحلیل. پایان‏نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه قم.
خدامی پور، احمد، و محرومی، رامین. (1390). رابطه ارزشی اطلاعات حسابداری محافظه‌کارانه و غیرمحافظه‌کارانه. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 9(30): 98-79.
رحمانی، علی، اثنی عشری، حمیده، و ولی زاده لاریجانی، اعظم. (1390). محافظه‌کاری و محتوای اطلاعاتی اقلام صورت‌های مالی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 18(64): 72-57.
رحمانی، علی، و بشیری منش، نازنین. (1390). بررسی اثر هموارسازی سود بر آگاهی‌بخشی قیمت سهام. پژوهش‌های حسابداری مالی، 3(9): 54-39.
رمضان احمدی، محمد، آهنگری، عبدالمجید، و شعاعی، فرید. (1395). بررسی تأثیر مدیریت واقعی سود بر محتوای اطلاعاتی سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‌های حسابداری، 4(13): 94-71.
عباس‌زاده، محمدرضا، حصارزاده، رضا، جباری نوقابی، مهدی، و عارفی اصل، سولماز. (1394). فراتحلیل حاکمیت شرکتی و مدیریت سود. بررسی‏های حسابداری و حسابرسی، 22(1): 84-59.
عرب‏مازار یزدی، محمد، و جمالیان‏پور، مظفر. (1389). مقایسه محتوای اطلاعاتی و سودمندی صورت سود و زیان میان دوره‏ای 3، 6 و 9 ماهه در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های حسابداری مالی، 2(6): 66-45.
عرب‏مازار یزدی، محمد، مشایخی، بیتا، و رفیعی، افسانه. (1385). محتوای اطلاعاتی جریان‏های نقدی و تعهدی در بازار سرمایه ایران. بررسی‏های حسابداری و حسابرسی، دوره 13(43): 118-99.
عرب مازار یزدی، محمد، و مصطفی زاده، محمود. (1387). اثر مدیریت سود بر مربوط بودن معیارهای سود و ارزش دفتری در تعیین ارزش شرکت: مقایسه اقلام تعهدی اختیاری کوتاه‌مدت و بلندمدت. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 23: 18-1.
کردستانی، غلامرضا، و تاتلی، رشید. (1393). شناسایی رویکردهای کارا و فرصت‌طلبانه مدیریت سود در سطوح کیفیت سود. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 21(3): 312-293.
کردستانی، غلامرضا، و حسینی، نیرالسادات. (1392). بررسی رابطه‌ی بین کیفیت افشا و محتوای سود حسابداری. بررسی‌های حسابداری، 1(1): 140-120.
کرمی، غلامرضا، ابراهیمی کردلر، علی، و غزنوی، محمدصادق. (1393). بررسی محتوای اطلاعاتی افزاینده سود و جریان نقد عملیاتی آستانه‏ای: شواهدی از بازار بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 11(42): 87-59.
کاشانی‌پور، محمد، کرمی، غلامرضا، و مردادی جزء، محسن. (1398). مدلی برای رتبه‏بندی سنجه‏های کیفیت سود در ایران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 16(62): 150-127.
مرادزاده فرد، مهدی، عالمی، محمدرضا، و بهزادپور، سمیرا. (1390). مقایسه ارزش اطلاعاتی صورت‌های مالی میان دوره­ای و سالانه در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار، 2(1): 99-89.
مرشدزاده، مهناز، قربانی، محمود، و شعبانی، کیوان. (1393). پایداری سود، شرایط اقتصادی و ارزش محتوایی اطلاعات حسابداری در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مدیریت، 7(23): 103-85.
مهروز، فاطمه، و مرفوع، محمد. (1395). رابطه بین قابلیت مقایسه صورت‌های مالی باآگاهی‌بخشی قیمت سهام در خصوص سودهای آتی. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 12(49): 110-83.
هاشمی‌دهچی، مجید، ایزدی‌نیا، ناصر، و حاجیان‌نژاد، امین. (1400). تأثیر قابلیت مقایسه صورت‌های مالی بر ارتباط ارزشی سود با تأکید بر عدم شفافیت گزارشگری مالی و ضعف کنترل‌های داخلی. پیشرفت‌های حسابداری، 13(80): 410-379.
هیئت تدوین استانداردهای حسابداری (1400). استاندارد شماره 22: گزارشگری مالی میان دوره‏ای. تهران: سازمان حسابرسی.
ب. انگلیسی
Ball, R., & Brown P. (1968). An empirical examination of accounting income numbers. Journal of Accounting Research, 6(2), 159-178.
Barth, M. E., Landsman, R., Lang, W., & Williams, C. (2013). Effects on comparability and capital market benefits of voluntary adoption of IFRS by US Firms: Insights from voluntary adoption of IFRS by non-US Firms. Working Paper. Stanford University, University of North Carolina at Chapel Hill, and University of Michigan. Available at: http://ssrn.com/abstract=2196247
Barth, M., Beaver, W., & Landsman, W. (2001). The relevance of the value relevance Literature for financial accounting standard setting: Another view. Journal of Accounting and Economics, 31(1-3), 77-104.
Beaver, W. H. (1968). The information content of annual earnings announcements. Journal of Accounting Research, 6(supplement), 67-92.
Becker, C. L., DeFond, M. L., Jiambalvo, J., & Subramanyam, K. R. (1998). The effect of audit quality on earnings management. Contemporary Accounting Research, 15(1), 1-21.
Brochet, F., Jagolinzer, D. A., & Riedl, E. (2012). Mandatory IFRS adoption and financial statement comparability. Contemporary Accounting Research (forthcoming). Harvard Business School Accounting & Management. Available at SSRN: http://ssrn.com /abstract=1819482
Burnison, G. (2009, January 29). Wall Street’s leadership crisis. Retrieved from http://chiefexecutive.net/wallstreets-leadership-crisis.
Chen, B., Kurt, A. C., & Wang, I. G. (2020). Accounting comparability and the value relevance of earnings and book value. Journal of Corporate Accounting and Finance, 31(4), 82-98.
Chen, L. H., Krishnan, J., Sami, H., & Zhou, H. (2013). Auditor attestation under SOX section 404 and earnings informativeness. AUDITING: A Journal of Practice and Theory, 32(1), 61-84.
Cheng, A. C. S., Lee, B. S., & Yang, S. (2013). The value relevance of earnings levels in the return-earnings relation. International Journal of Accounting and Information Management, 21(4), 260-284.
Choi, J. H., Choi, S., Myers, L. A., & Ziebart, D. (2019). Financial statement comparability and the informativeness of stock prices about future earnings. Contemporary Accounting Research, 36(1), 389-417.
Collins, D. W., Maydew, E. L., & Weiss, I. S. (1997). Changes in the value-relevance of earnings and book values over the past forty years. Journal of Accounting and Economics, 24(1), 39-67.
De Franco, G., Kothari, S., & Verdi, R. (2011). The benefits of financial statement comparability. Journal of Accounting Research, 49(4), 895-931.
Easton, P. D., & Harris, T. S. (1991). Earnings as an explanatory variable for returns. Journal of Accounting Research, 29(1), 19-36.
Easton P. D., & Sommers, G. A. (2002). Scale and the scale effect in market-based accounting research. Journal of Business Finance and accounting, 30, 25-35.
Ernstberger, J. B., Link, B., & Vogler, O. (2011). The real business effects of quarterly reporting. Retrieved from http://www.iuc.bwl.uni-muenchen.de/download/arw/2011_ ernstberger.pdf.
Garcia-Meca, E., & Sánchez‐Ballesta, J. P. (2009). Corporate governance and earnings management: A meta‐analysis. Corporate Governance: An International Review, 17(5), 594-610.
Hay, D., Knechel, R., & Li, V. (2006). Non-audit services and auditor independence: New Zealand evidence. Journal of Business Finance & Accounting, 33(5/6), 715-734.
Healy, P. M., & Wahlen, J. M. (1999). A review of the earnings management literature and its implications for standard setting. Accounting Horizons, 13, 365-363.
Hendricksen, E. S., & Van Breda, M. F. (1992). Accounting theory. 5th ed., Terbitan: Boston McGraw-Hill.
Horton, J., Serafeim, G., & Serafeim, I. (2013). Does mandatory IFRS adoption improve the information environment? Contemporary Accounting Research, 30(1), 388-423.
King, T. A. (2018). How frequently should listed companies report results? Research in Accounting Regulation, 30(2), 176-179.
Kousenidis, D. V., Ladas, A. C., & Negakis, C. I. (2009). Value relevance of conservatism and non-conservatism accounting information. The international journal of accounting, 44(3), 219-238.
Landsman, W. R., Peasnell, K. V., Pope, P. F., & Yeh, S. U. (2006). Which approach to accounting for employee stock options best reflects market pricing? Review of Accounting Studies, 11, 203-245.
Lipsey, M. W., & Wilson, D. B. (2001). Practical meta-analysis. Applied Social Research Methods, 49, 1-247.
Lo, K. (2008). Earnings management and earnings quality. Journal of Accounting and Economics, 45(2-3), 350-357.
Moraru-Arfire, A. (2016). The role of reporting frequency on financial analysts’ information environment. The Wharton School, University of Pennsylvania, and University of Neuchâtel, Switzerland, 1-42.
Olibe, K. O., Strawser, R. H., & Strawser, W. R. (2022). The information content of earnings disclosing under UK GAAP and IFRS. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, Available online 22 February 2022, https://doi.org/10.1016/j.intaccaudtax .2022.100449
Scott W. (2006). Financial Accounting Theory. 4th ed., Canada: Prentice Hall.
Takasu, Y., & Nakano, M. (2012). What do smoothed earnings tell us about the future? The Japanese Accounting Review, 2, 1-32.
Shu, S. Q. (2021). CEO inside debt, income smoothing, and stock price informativeness. Accounting and Business Research, 51(1), 65-95.
Thijssen, M. W. P., & Iatridis, G. E. (2016). Conditional conservatism and value relevance of financial reporting: A study in view of converging accounting standards. Journal of Multinational Financial Management, 37-38, 48-70.
Tucker, J. W., & Zarowin, P. A. (2006). Does income smoothing improve earnings informativeness? The Accounting Review, 81(1), 251-270.
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 07 آذر 1400
  • تاریخ بازنگری: 22 اسفند 1400
  • تاریخ پذیرش: 22 اسفند 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار